کودتای ارزی

عبارات مهم : ایران

اگر تاثیر ارز در زندگی مردم مستقیم نباشد، تاثیر روانی آن بر جامعه می تواند بسیار شدید باشد. نوسانات بازار ارز و سکه موجب برهم خوردن آرامش روانی شهروندان می شود. دقیقا از این زاویه است که بخش هایی از شکست خوردگان عالم سیاست می توانند وارد این فضا شوند و بازار ارز و طلا را به حوزه های دیگری غیر از حوزه اقتصاد بکشانند با این امید که از آن سلاحی سیاسی بسازند و یا با این قصد که آن را به ابزاری جهت ناکارآمد نشان دادن دولت تبدیل کنند.

کودتای‌ ارزی

هنوز از روزی که حسن روحانی اعلام کرد دولت او پرداخت بدهی ۱۱ هزار میلیاردی موسسات مالی واعتباری را تقبل کرده و با این کار مسئله بزرگی چون موسسات مالی را ساماندهی کرده، وقت زیادی نمی گذرد. مدیر جمهور به صراحت گفت که دست عده ای را از چنگ اندازی مستقیم به سرمایه های مردم کوتاه کرده است ولی بسیار راحت انگاری است اگر تصور شود آن افراد دست به کار نمی شوند، هنوز چنان قدرتی دارند که بتوانند منویات خود را دنبال کنند. گروه های زیرزمینی اقتصادی هم هستند که این روزها سخن از آنها در مقالات سیاسی و اقتصادی به تواتر رسیده است.

همان گروه هایی که دست ارزش از موسسات مالی غیر مجاز کوتاه شد، همان افرادی که نقش تعیین کننده در بازار ارز بازی کرده و می کنند، توان مالی مبهم و ناروشن خود را به مثابه موجی سهمگین وارد بازار ارز و طلا کرده اند تا به یک تیر دو نشان بزنند. هم دولت را از کارآمدی دور کنند و هم مردمی را که علی رغم همه تبلیغات و فشارها به دولت روحانی رای دادند، تحت فشار معنوی و روانی قرار دهند تا با این کار از دو طرف انتقام بگیرند. بازار ارز و طلا اگر چه می تواند تحت تاثیر تحولات و متغیرهای جهانی دچار تلاطم شود ولی تحویل چنین موجی فقط به پرسشها جهانی ندیدن درست مسئله است.

اگر تاثیر ارز در زندگی مردم مستقیم نباشد، تاثیر روانی آن بر جامعه می تواند بسیار شدید باشد. نوسانات بازار ارز و سکه موجب برهم خوردن آرامش روانی شهروندان می شود.

برجام و واکنش‌ها خارج از عرف دیپلماتیک آمریکا در کنار جنگ تعرفه ای سهمگینی که بین دو قدرت اقتصادی چین و آمریکا ایجاد شده است و فشار سنگینی که اخیرا شرکت تجارت جهانی WTO تحمل می کند، می تواند در بازار ارز و طلا تاثیر بگذارد که می گذارد ولی به علت توزیع آن در سطح اقتصاد جهان، نمی تواند دامنه آن در یک کشور آنقدرها وسیع باشد. ناهماهنگی هایی که بین وزرای اقتصادی کابینه مشاهده می شود هم در جای خود قابل بررسی و دقت نظر است ولی بازهم نمی تواند به تنهایی در این حوزه چنین موثر باشد. درست این است که دولت دست عده ای را جهت چنگ اندازی به بیت المال کوتاه کرد و اکنون باید تاوان بپردازد. پشت پرده این نوسانات لحظه ای ارز عده ای سرمایه سالار هستند که با تلا طم بازار می خواهند علیه دولت کودتای ارزی کنند ولی آنها بی تردید یک چیز را فراموش کرده اند؛ مردم را. آنها فراموش کرده اند که اگر مردم از ماهیت آنها باخبر شوند، تصویر العمل خود را به موقع نشان خواهند داد.

افزایش غیر منتظره

آنانی که کمی با مبادلات ارزی آشنا باشند هیچگاه گزینه اوضاع اقتصادی را در صدر چرایی فراهم آمدن زمینه جهت زیاد کردن قیمت ارز قرار نمی دهند بلکه به خوبی می دانند باید به گزینه های دیگر که سیاست و تضعیف دولت است هم بیندیشند.

روحانی خبر داد که خبر دارد!

کودتای‌ ارزی

برای پی بردن به چگونگی رشد یکباره قیمت ارز بهتر آن است به بیانات مدیر جمهور در بهمن سال گذشته رجوع شود. دکتر حسن روحانی ۱۷ بهمن در نشست خبری خود در پاسخ به این پرسش که آیا نوسانات ارزی و زیاد کردن قیمت دلار در بازار یک اقدام از جانب دولت به جهت تأمین بودجه به حساب می آید یا خیر؟ گفت:« ما قیمت ارز کنونی را متعادل نمی بینیم و این رقم باید به تعادل برسد. زیاد کردن قیمت دلار نسبت به هفته های گذشته حتماً نمی تواند دلایل تجاری داشته باشد. آیا که ما در تأمین ارز و همچنین مخارج ارزی تراز مثبت داریم. وی با بیان اینکه بعضی می گویند دولت خودش ارز را گران می کند، تصریح کرد: این عنوان درست نیست آیا که زمانی دولت این کار را انجام می دهد که دچار کسر بودجه باشد. ولی ما امسال نه تنها کسر بودجه نداریم بلکه تمام آنچه در ابتدای سال تصویب شده، که با همان ارقام در حال اجرایی شدن است.رئیس جمهور گفت: بنابراین زیاد کردن قیمت ارز قاعدتاً دلایل روانی و تبلیغاتی دارد» در این تاریخ مدیر جمهور به این روند غیرطبیعی اشاره دارد ولی به دلایل آن اشاره ای نمی کند که شاید علت آن جلوگیری از جری شدن زیاد آنانی باشد که با اهداف خاص در حال برنامه ریزی علیه دولت هستند..

روایت سیف از نقش آمریکا

رئیس بانک مرکزی هم تحلیلی از چرایی اوضاع ارزی کشور دارد. ولی ا… سیف می گوید: عامل اقتصادی که موجب پیشی گرفتن تقاضا از عرضه و زیاد کردن قیمت ارز شود وجود ندارد ولی در ماه های اخیر اتفاقاتی در بازار رخ داد که تقاضای سوداگری را به شدت زیاد کردن داد. بیانات مدیر جمهوری آمریکا در مورد عدم پایبندی کشور عزیزمان ایران به برجام و اعلام اینکه جهت آخرین بار این توافق را تمدید خواهد کرد، زمینه ساز زیاد کردن تقاضای سفته بازی شد. مدیر شورای پول و اعتبار همچنین در کنار نقش برجسته دلالان در هدایت بازار ارز به سمت التهاب، به بعضی از عواملی اشاره می کند که سرعت عمل بانک مرکزی را در مهار نوسان به وجود آمده کم کردن داده است.

اگر تاثیر ارز در زندگی مردم مستقیم نباشد، تاثیر روانی آن بر جامعه می تواند بسیار شدید باشد. نوسانات بازار ارز و سکه موجب برهم خوردن آرامش روانی شهروندان می شود.

کنایه «آشنا» به پشت پرده

به هر حال تحولات خاورمیانه و دنیا در نوسانات قیمت ارز بی تاثیر نیست هرچند اگر بعضی در داخل به آن دامن نمی زندند حجم افزایشی به این سرعت و میزان نبود.

کودتای‌ ارزی

دیروز حسام الدین آشنا مشاور مدیر جمهور نوشت: «مشکل فقط چهار راه استانبول نیست؛ بخشی از مسئله ۴راهی است که به استانبول، اربیل، دوبی و … منتهی می شود. مردم و دولت نه تسلیم بحران سازی اجتماعی دی ماه شدند و نه تسلیم بحران سازی اقتصادی، ارتباطی و اطلاعاتی اردیبهشت می شوند. ساعت پایتخت کشور عزیزمان ایران هرگز به وقت شام تنظیم نخواهد شد.» وی صبح دیروز هم در واکنشی دیگر نوشته بود: ارز ارزان می شود ولی نه با مماشات با محتکران جسوراسکناس و قاچاقچیان قهار اربیل و استانبول.

موسسات مالی سابق در صف متهمان

در این میان نباید از سهم موسسات مالی غیرمجاز در شکل گیری آشفته بازار ارز غافل شد. خانوارهای زیادی از این موسسه ها طلب داشتند که نمی توانستند سرمایه خود را وصول کنند و دولت هم در این میان از کانالی وارد شد که بر این مسئله دامن زد یعنی به جای بازگرداند پول اقدام به پرداخت این بدهی ها با پول بدون اعتبار بانک مرکزی کرد. این پول هنگامی که که در جامعه انتشار پیدا کرد باید محلی جهت خود پیدا می کرد. در این حالت سپرده گذار بعد از دریافت پول خود با در نظرگرفتن این که مدت ها در این موسسه ها اذیت شده است بود دیگر تمایلی جهت اینکه پول خود را به بانک یا موسسه دیگری ببرد، نداشت لذا آن را به سمت بازارهای دیگر از جمله ارز برد. به عبارتی اکنون جای صف از جلوی موسسات اعتباری به بازار ارز جهت خرید جابجا شده است است.

موضوع دیگر واهمه و وحشت آفرینی در جامعه بود به نحوی که بعضی شایعات در مورد مالیات گیری از سپرده های بانکی پخش شد و بعضی بیانات غیرکارشناسی از جمله اینکه قرار است از سپرده های بانکی مردم مالیات اخذ شود را باور کردند بنابراین دلواپس شده است و پول خود را از بانک ها خارج و به خرید ارز پرداختند. در کنار این مباحث که نقش مهمی در بلبشوی بازار ارز دارد باید به وقت طلبی و تقویت ناآرامی ها از سوی مخالفان دولت توجه داشت. آنها این روزها سرازپا نمی شناسند و با پخش شایعات و انتشار گزارش هایی تلاش در معرفی دولت به عنوان متهم درجه اول ارزی می کنند و این در حالی است که خودشان هم نقشی در ایجاد این بازار دارند. تضعیف دولت یک پیروزی جهت آنهاست که تلاش دارند از هم اکنون به جامعه القا کنند دولت اعتدالی با شعار تدبیر و امید اوضاع اقتصادی آنها را ضعیف کرده است ولی غافل هستند که در این تخریب ها ردی از نقش خود بر جای می گذارند.

جهش قیمت ارز

هرچند بخشی از زیاد کردن قیمت ارز کاملا طبیعی است و بنا به به بیانات کارشناسان قیمت ارز همواره تحت تاثیر اختلاف تورم داخلی و خارجی است ولی طی چند ماه گذشته و با نزدیکی به آخر سال۹۶ عملا قیمت ارز دیگر تابع این معادله نبود. به طوری که سوداگران این بازار بودند که قیمت این مرجع پولی بین المللی را در بعد صف های طولانی در برابر صرافی ها مشخص می کردند. چنین اتفاقی طبیعی و منطقی نبود و دولت مجبور به تصویر العمل شد. با زیاد کردن قیمت سود اوراق قرضه از ۱۵ به ۲۰ درصد به وسیله بانک مرکزی، قیمت ارز کم کردن یافت ولی ماجرا به اینجا ختم نشد و در روزهای نهایی سال دوباره شاهد زیاد کردن قیمت ارز بودیم. به طوری که در تعطیلات نوروز قیمت دلار به حدود ۵۲۰۰ تومان رسید ولی مجددا کم کردن یافت.

یک تصمیم

یکی از تصمیماتی اقتصادی در سال گذشته کم کردن سود سپرده ها بود. این تصمیم به خروج بخشی از سپرده ها از بانک ها منجر شده است و چون بازار مسکن ظرفیت جذب این سپرده ها را نداشت احتمالا به بازار ارز انتقال یافته هست. هرچند در تسویه حساب با سپرده گذاران موسسات مالی غیرمجاز به وسیله دولت نیز چندان حساب شده است واکنش‌ها نشد و احتمالا افرادی که در این پروسه ضرر کرده اند به بازار ارز و سکه وارد شده است تا بخشی از ضرر را جبران کنند.

جنگ تجاری آمریکا و چین

دونالد ترامپ اعلام کرد به نفع تولیدات داخلی تصمیماتی اتخاذ خواهد کرد. او در نخستین مرحله تعرفه واردات فولاد از اروپا را زیاد کردن داد، ولی تصمیم نهایی او و زیاد کردن تعرفه بر واردات از چین اقتصاددان ها را شگفت زده کرد. تصمیمی که با تصویر العمل متقابل چین همراه شد. به اعتقاد کارشناسان بخشی از زیاد کردن قیمت دلار را باید به این مساله نسبت داد. کشور عزیزمان ایران از یک طرف به علت تصمیمات آمریکا با مسئله انتقال دلار های ناشی از فروش نفت روبه روست و از سوی دیگر واردکننده از چین هست. در نتیجه از جنگ تجاری این دو غول بزرگ تجاری تاثیر می پذیرد.

ترامپ و برجام

دونالد ترامپ دشمن سر سخت توافق هسته ای با کشور عزیزمان ایران بارها و بارها اعلام کرده از برجام خارج خواهد شد. وی در آخرین تایید دوره ای برجام اعلام کرد که این آخرین باری است که اقدام به این کار خواهد کرد. این ترساندن بیش از کشور عزیزمان ایران از سوی اروپایی ها جدی گرفته شد. بعضی منابع خبری ادعا کرده اند اروپا جهت جلب رضایت ترامپ جهت ماندن در برجام، قرار است تحریم هایی علیه کشور عزیزمان ایران وضع کنند. چنین آشفته بازاری باعث شده است در پایتخت کشور عزیزمان ایران هم سناریو های مختلفی درنظر گرفته شود. جو روانی ناشی از این اوضاع از ورود سرمایه گذاران خارجی جلوگیری کرده و با تعلل کشورهای اروپایی در خرید نفت از کشور عزیزمان ایران و عدم میل به بانک های کشورهای خریدار نفت جهت انتقال پول نفت به پایتخت کشور عزیزمان ایران دیگر علت زیاد کردن قیمت دلار در روزهای اخیر است.

بانک مرکزی چه می گوید

با زیاد کردن قیمت ارز مدیر کل بانک مرکزی از گشایش در روابط بانکی کشور عزیزمان ایران با سایر کشورها خبر داد. ولی ا… سیف با اشاره به راه اندازی سامانه نیما (نظام یکپارچه مبادلات ارزی) اظهار کرد: با راه اندازی این سامانه، تمام مبادلات ارزی کشور در خوابیدن امن، انجام و تامین و تخصیص ارز به صورت آنلاین جهت تمام صادرکنندگان و واردکنندگان فراهم می شود. به گفته وی، این سامانه امکان مدیریت بهینه بازار ارز جهت سیاستگذار را نیز فراهم می کند و از این رو ساماندهی بازار ارز از طریق سامانه نیما از برنامه های بانک مرکزی در سال ۹۷ هست. ارز مبادله ای که به ارز دولتی نیز شهرت دارد به کالاهای مشمول این نوع ارز تخصیص داده شده است می یابد و به گفته مسئولان بانک مرکزی اغلب جهت کالاهای اساسی و اقلام دارویی استفاده می شود.

ورود مجلس به عنوان ارز

همچنین با عدم ثبات در این بازار مدیر مجلس از برگزاری نشست کمیسیون اقتصادی با وزیر اقتصاد و مدیر بانک مرکزی جهت پیگیری به نوسانات ارزی خبر داد. نادر قاضی پور در جریان نشست علنی مجلس در تذکر شفاهی با اشاره به نوسانات بازار ارز خطاب به مدیر مجلس اظهار داشت: آقای لاریجانی، جلوی گرانی ارز را بگیرید تا پرسشها حاد اجتماعی، سیاسی و امنیتی حاصل نشود. نماینده ارومیه در مجلس خاطرنشان کرد: نباید اجازه دهیم ریال ها به دلار تبدیل شود. ادامه این روند باعث ورشکستگی بانک ها خواهد شد. علی لاریجانی در پاسخ به وی گفت: باید حساسیت لازمی در این زمینه وجود داشته باشد، البته کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در این زمینه مامور شده است و در نخستین فرصت، یعنی دوشنبه هفته جاری نشستی را با وزیر اقتصاد و مدیر کل بانک مرکزی برگزار خواهد کرد.

لزوم عوض کردن تیم اقتصادی

افزایش قیمت ارز به ۵۴۰۰ در صبح دیروز و ۵۷۰۰ تومان در غروب، در حالی صورت گرفت که قیمت ارز مبادله ای به هیچ وجه عوض کردن نیافت و روز یکشنبه در کانال۳۷۰۰ تومان ثبات ایستاده بود. به نظر می رسد فارغ از دلایل اوج تصمیم اقتصادی دولت در مورد ثبات در بازار ارز هنوز به تصمیم قاطعی نرسیده است شاید این روزها تاکید علنی روحانی در این زمینه و یا حتی عوض کردن در این تیم مورد نیاز باشد. امروزباید بیش از هرچیز برلزوم هماهنگی زیاد تیم اقتصادی دولت تاکید شود. هماهنگی که به نظر می رسد امکان آن وجود دارد. بسیاری از کارشناسان ایجاد تغییرات در تیم اقتصادی دولت جهت حفظ رشد اقتصادی، کم کردن تورم و ایجاد ثبات قیمت ارز را مهم می دانند.

آرمان

واژه های کلیدی: ایران | بازار | مرکزی | آمریکا | اقتصادی | سود سپرده | بانک مرکزی | اخبار اقتصادی و بازرگانی