نگاهی به فیلم نهنگ عنبر ۲؛ سلکشن رویا

عبارات مهم : سینما

در دورانی که مردم به سینما روی خوش نشان داده اند و این صنعت با رونق دوباره مواجه شده است هست، فیلم های کمدی از اوضاع بهتری برخوردار هستند. البته کمدی ها در تمام دوران مورد استقبال مخاطب قرار می گرفتند به خصوص هنگامی که که یکبار هم امتحان خود را بعد داده اند. موفقیت «نهنگ عنبر۲» در گیشه را شاید بتوان این گونه توجیه کرد. هنگامی که داستان مشخصی جهت تعریف کردن نداری، ناچار به تکرار مولفه های فیلم پیشین می شوی تا شاید با تکیه بر آن ها موفق به جذب مخاطب شوی. در مورد نهنگ عنبر بارزترین مولفه تصویر دهه ۶۰ است که پایه مهم قسمت دوم این فیلم هست. «نهنگ عنبر۲» با استقبال فوق العاده ای در گیشه مواجه شده است است ولی فیلم ضعیف تری نسبت به قسمت اول خود به شمار می آید. با سینماگیمفا همراه باشید.

سلکشن رویا , نگاهی به فیلم نهنگ عنبر ۲

نخستین تجربه سینمایی سامان مقدم به سال ۱۳۷۰ برمی گردد. زمانی که به عنوان دستیار کارگردان در فیلم رد پای گرگ همکاری خود را با مسعود کیمیایی شروع کرد و این همکاری در فیلم های ضیافت و سلطان نیز ادامه پیدا کرد. سیاوش نخستین فیلم بلند سامان مقدم است که به نوعی می توان آن را آغازگر ورود حرفه ای مقدم به سینمای کشور عزیزمان ایران دانست. او تجربه ساخت کمدی را هم پیش از این فیلم داشت. فیلم مکس و سریال شمس العماره دیگر کمدی های او به حساب می آیند که هر دو در جذب مخاطب موفق عمل کردند. به خصوص فیلم مکس که می توان آن را یکی از عالی ترین کمدی های سینمای کشور عزیزمان ایران دانست و از معدود فیلم های موزیکال سینمای ما به شمار می رود.

حضور رضا عطاران، مهناز افشار و ویشکا آسایش با گریم ها و لباس های دهه ۶۰ و نمایش اغراق شده است عادات و رفتارهای آن زمان، بااهمیت ترین جنبه تمایز «نهنگ عنبر» با دیگر کمدی های مرسوم سینما بود. علاوه بر این موارد، فضاسازی خاص آن وقت به باورپذیری هرچه زیاد داستان در ذهن مخاطب کمک می کرد. تمام این عوامل موجب شد که فیلم با استقبال فوق العاده ای از سوی تماشاگر روبرو شود و سازندگان را به فکر ساخت قسمت دوم انداخت. «نهنگ عنبر۲» با همان بازیگران مهم و اضافه شدن تعدادی دیگر، این روزها پرفروش ترین فیلم روی پرده است.

در دورانی که مردم به سینما روی خوش نشان داده اند و این صنعت با رونق دوباره مواجه شده است هست، فیلم های کمدی از اوضاع بهتری برخوردار هستند. البته کمدی ها در تما

«نهنگ عنبر۲» اساسا فاقد خط داستانی مشخصی هست. ذوق زدگی ناشی از به تصویر کشیدن دهه ۶۰ و مورد استقبال واقع شدن آن از طرف مخاطب، سازندگان را وادار به تکرار کرده هست. با این تفاوت که این بار سوژه ابتدایی نیز دیگر بکر به نظر نمی رسد. داستان از ادامه فیلم اول شروع می شود. آنجایی که ارژنگ بعد از ۴۰ سال انتظار بالاخره به علاقه قدیمی خود رویا رسیده و جهت برگزاری عروسی با هم راهی شمال می شوند. در جریان سفر به شمال یادآوری های آن دو، فیلم را دوباره به دهه ۶۰ می برد.

تمام داستان در فلش بک هایی دنبال می شود که اتفاقا در آن ها نیز نه داستان مشخصی به چشم می خورد و نه هیچ گونه اوج و فرودی. مانند قسمت اول رویا می خواهد به آمریکا برود و ارژنگ در تلاش است که او را از این کار بازدارد که البته موفق هم نمی شود. یعنی داستانی مشابه قسمت اول که نه چیزی به آن اضافه می شود و نه حتی از زاویه ای دیگر به آن نگریسته می شود. به گونه ای که فیلم ملغمه ای از آواز و رقص بازیگران مهم است که به هر بهانه ای به نمایش در می آید و کارکرد خاصی در پیشبرد داستان ندارند.

سلکشن رویا , نگاهی به فیلم نهنگ عنبر ۲

فیلم حتی از بعضی جهات شباهتی با قسمت اول خود هم ندارد. به عنوان مثال شخصیت جدیدی که در قسمت دوم حضور دارد، دوست صمیمی ارژنگ و رویا با بازی حسام نواب صفوی است که با وجود حضور پُررنگ در این قسمت، در قسمت اول وجود خارجی ندارد. حتی ما در قصه می بینیم که در تمام این سال ها ارژنگ به رابطه میان آن دو مشکوک بود آن هم در حالی که در قسمت اول از این شخصیت خبری نبود.

در همین قسمت هم حضور خاص ای ندارد که البته به شخصیت پردازی او برمی گردد. معلوم نیست از کجا آمده و حتی معلوم نیست حضورش قرار بوده چه کاربردی در داستان داشته باشد! به تمام این ها محو شدن یکباره اش از قصه را هم اضافه کنید تا گنگ بودن این شخصیت جهت مخاطب کامل شود. در حقیقت روند مهم داستان تکراری است و در واقع تنها تغییری که نسبت به قسمت اول حاصل شده، وجود همین خرده داستان های جزئی است.

در دورانی که مردم به سینما روی خوش نشان داده اند و این صنعت با رونق دوباره مواجه شده است هست، فیلم های کمدی از اوضاع بهتری برخوردار هستند. البته کمدی ها در تما

گره ها و چالش های موجود در یک فیلم می تواند در لحظاتی داستان را هیجان انگیز کند و به عبارتی حل شدن آن جهت مخاطب مهم باشد. «نهنگ عنبر۲» خالی از این موقعیت ها و گره گشایی هاست لیکن که اساسا گره ای هم ایجاد نمی کند. به جز سکانسی که ارژنگ از فاش شدن اعترافات داخل نوار دلواپس می شود و تلاش می کند که رویا به آن دسترسی پیدا نکند. ولی بلافاصله در سکانس بعد می بینیم که آن ها در حال گوش دادن به نوار هستند بدون این که اتفاق خاصی افتاده باشد. هنگامی که جهت فیلمساز از اهمیت چندانی برخوردار نباشد، ناخودآگاه مخاطب هم آن را جدی نمی گیرد.

سلکشن رویا , نگاهی به فیلم نهنگ عنبر ۲

اما جدا از تمام این قضایا فیلم رضا عطارانی دارد که وزنه سنگین این روزهای گیشه سینما هست. موفقیت اکثر فیلم های دنباله دار وابسته به بازیگر مهم آن هاست و در مورد نهنگ عنبر به شدت این نظریه صدق می کند. چند سالی می شود که فیلم های او بدون استثنا فروش بالایی دارد و حضور او در هر پروژه ای تضمین موفقیت آن در گیشه هست. طنازی ذاتی او به خوبی جهت ایفای این نقش و به خصوص سکانس های تقلید رقص کمک کرده است.

اما حتی بازی او نیز به درخشانی قسمت اول نیست و نمی تواند یک تنه فیلم را نجات دهد. مهناز افشار و ویشکا آسایش نیز در مقایسه با قسمت اول شرح جدیدی به بازی خود اضافه نکرده اند (به این علت که اساسا جهت شخصیت ها طراحی جدیدی صورت نگرفته است) و بازی آن ها شاخصه جدیدی ندارد. حضور رضا ناجی و علی قربان زاده در قسمت دوم کاملا بی اساس و بدون استفاده است.

اما بزرگترین نقطه ضعف فیلم، عوض کردن ریتم و ضرباهنگ و تبدیل آن به ملودرام در دقایق نهایی هست. این که فیلم در لحظاتی بی علت دچار لکنت می شود و لحن سرخوش فیلم جای خود را به لحن غمگین کننده ای می دهد، بزرگترین ابهام داستان جهت مخاطب هست. تصادف عجیب و بی ربطی که با یک مراسم خوش حالی عروسی خیالی پیوند می خورد و می خواهد که جهت دقایقی مخاطب را احساساتی کند. در صورتی که علت این اتفاق به هیچ وجه مشخص نیست.

«نهنگ عنبر۲» سرشار از این موقعیت های پراکنده و بی ارتباطی است که در کنار هم چیده شده است تا بتواند موفقیت فیلم پیشین را دوباره تکرار کند. معجونی از رقص و آواز و مایکل جکسون.

اما بی مایه بودن داستان و تکراری بودن موقعیت ها موجب شده است است تا از نظر کیفی فیلم بسیار ضعیف تر از قسمت اول خود باشد. هرچند فروش بسیار بالای فیلم نشان دهنده این عنوان است که فیلم کمدی از چه جایگاهی در نزد تماشاگر برخوردار است و او تا چه حد در اوقات فراغت خود به تماشای این دسته از فیلم ها می نشیند. شاید بهتر باشد که فیلمنامه نویس و کارگردان نیز به همان اندازه جهت مخاطب این نوع سینما ارزش و اهمیت قائل باشند و نخواهند که به هر قیمتی مخاطب را به سینماها بکشانند.

سینماگیمفا

واژه های کلیدی: سینما | مخاطب | داستان | داستان | سینمای | موفقیت | استقبال | سینمایی

سلکشن رویا , نگاهی به فیلم نهنگ عنبر ۲