نظم ارزی به روایت بانک مرکزی

عبارات مهم : بازار

به گزارش ایلنا؛ نظم در نظام اقتصادی گذشته از تاثیر مستقیم بر معیشت و سلامت روانی شهروندان، موجب ارتقاء ساختار فرهنگی، اجتماعی و توسعه ای کشور شده است و از بااهمیت ترین عوامل همکاری پذیری سرمایه گذاران بین المللی است.

یکی از نشانه های محسوس نظم اقتصادی و رکن آینده نگری پذیری محیط اقتصادی، نوسان منطقی و ثبات نسبی قیمت ارز است.

نظم ارزی به روایت بانک مرکزی

در ایام نهایی سال های گذشته به علت تسویه بین المللی هم وقت با آخر سال میلادی و زیاد کردن تقاضا از سوی مسافران عازم خارج از کشور، نوسانات اندکی در بازار ارز رخ می داد؛ لیکن در امسال نوسانات مقیاس بزرگتری یافته و به علت سفته بازی و به تبع آن ایجاد هراس از افسارگسیختگی قیمت ارز، نقدینگی قابل توجهی رهسپار بازار ارز شد.

نبود منطق عقلایی جهت رشد قیمت ارز موجب شد تا منتقدین سیاست های دولت نیز بر حبابی بودن زیاد کردن های اخیر تأکید کنند. به هر صورت با توجه به نوسانات هیجانی بازار ارز، بانک مرکزی ضمن همکاری بین بخشی با سایر نهادهای قانونی کشور، بسته ای از کارها تثبیت کننده بازار ارز را در هفته نهایی بهمن ماه عرضه و اجرا نمود که مرور آنها اثربخش خواهد بود:

برخی کارها ریشه‌ای بانک مرکزی نظیر راه‌اندازی نظام یکپارچه معاملات ارزی، نویدبخش اقداماتی راهبردی در جهت توسعه مختصات بازار ارزی کشور است. 

الف- برخورد با بازار غیررسمی ارز و ابزار مالیاتی

پدیده غیرقانونی ولی روزانه بازار ارز ایران، تجمع دلالان (و به روایتی نمایندگان صرافان) در مناطق مشخص پایتخت کشور عزیزمان ایران و خرید و فروش و حتی تعیین قیمت ارز بوده است.

این در حالی است که طبق بند (خ) ماده ۲ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، «ورود، خروج، خرید، فروش و حواله ارز بدون رعایت ضوابط تعیینی به وسیله دولت و بدون مجوزهای مورد نیاز از بانک مرکزی» قاچاق محسوب شده است است.

نظم ارزی به روایت بانک مرکزی

گذشته از مکانیسم غریب و بی منطق تعیین قیمت ارز در این تجمعات، این محیط ها بستر امن و مساعدی را جهت فعالیت های پول شویانه فراهم می نمود. برخورد بانک مرکزی با عاملیت نیروی انتظامی با این تجمعات و بازارهای غیررسمی اگرچه از سوی بعضی صاحب نظران برخورد امنیتی با مقوله ای اقتصادی تلقی شد، لیکن با توجه به غیرقانونی بودن ذات کار و غیرقابل نظارت بودن فرایندها، می بایست این اقدام را تائید کرد و انتظار داشت تا در ادامه نیز از باز شکل گیری این تجمعات قاطعانه جلوگیری شود.

چرا که صرافی های دارای مجوز و سایر عوامل قانونی فعال دربازار ارز جهت تضمین فرایند رقابتی و مبتنی بر اقتضائات اقتصادی بازار ارز کفایت خواهند کرد. از سوی دیگر، اعلام مشخصات فعالان تبادل ارزی به امور مالیاتی را نیز می توان به عنوان گامی در خصوص شفافیت بازار ارزی کشور در نظر گرفت.

برخی کارها ریشه‌ای بانک مرکزی نظیر راه‌اندازی نظام یکپارچه معاملات ارزی، نویدبخش اقداماتی راهبردی در جهت توسعه مختصات بازار ارزی کشور است. 

ب- وقت های سرمایه گذاری جایگزین

بانک مرکزی جهت ایجاد وقت های سرمایه گذاری جایگزین جهت آن دسته از سرمایه گذارانی که به قصد سود وارد بازار ارز شده است اند، ابزارهای سه گانه گواهی سپرده ریالی ۲۰ درصدی، گواهی سپرده ریالی مبتنی بر ارز و پیش فروش سکه بهار آزادی را ابلاغ کرد.

نظم ارزی به روایت بانک مرکزی

در خصوص گواهی سپرده ۲۰ درصدی باید در نظر داشت که تبعات قیمت بالای سود سپرده ها شامل: تأثیر منفی بر بازارهای مالی، زیاد کردن هزینه های تأمین مالی، تحمیل هزینه های گزاف بهره ای به بانک ها و منفی سازی حاشیه سود بانک ها و عوامل دیگر موجب شد تا بانک مرکزی در اقداماتی هماهنگ ضمن کم شدن قیمت سود سپرده ها، منافذ قیمت شکنی بانک ها مانند همکاری بانک ها در صندوق های سرمایه گذاری بورسی را مسدود کند.

با توجه به این مقدمه، اقدام بانک مرکزی در صدور مجوز انتشار گواهی سپرده با قیمت ۲۰ درصدی با سیاست های پیشین جهت کم شدن قیمت سود سپرده ها همراستا به نظر نمی رسد. لیکن با توجه به این امر که سیاست گذار پولی ناگزیر به برقراری موازنه هزینه-فایده در اتخاذ تصمیم هست، استفاده موقت از این روش جهت تثبیت بازار و بازگرداندن نظم اقتصادی، توجیه و حتی مهم تلقی خواهد شد.

در همین راستا باید در نظر داشت که انتشار گواهی سپرده ریالی قطعاً تا حد زیادی موجب جلوگیری از خروج نقدینگی از بانک ها به سمت بازار ارز خواهد شد؛ لیکن با توجه به عطش عمده بانک ها جهت ورود نقدینگی تازه (Fresh Money)، می بایست نظارت دقیق جهت جلوگیری از مسابقه های ناصحیح در رابطه با قیمت سود جهت جذب حداکثری منابع صورت گیرد.

پ- راه اندازی بازار متشکل ارزی

یکی از پرسشها مزمن بازار ارز کشور، وقوع بخش تعیین کننده معاملات به صورت غیررسمی و در بازار غیر متشکل بوده هست. در این راستا بانک مرکزی با رونمایی از نظام یکپارچه معاملات ارزی که مصادف با ارائه بسته های ثبات زای ارزی بود، نشان داد که قبلا گام محوری و تعیین کننده ای را در این راستا برداشته هست. در نظام یکپارچه معاملات ارزی (نیما) با تعیین نقش جهت همه بازیگران مبادلات ارزی، گام بلندی جهت ایجاد بازار سامان مند و متشکل ارزی برداشته شده است است.

در آخر باید در نظر داشت اگرچه بعضی کارها اخیر بانک مرکزی جهت تنظیم بازار ارز نظیر انتشار گواهی سپرده ریالی ۲۰ درصدی، رویکردی کوتاه مدت و مقطعی داشته هست، لیکن بعضی کارها ریشه ای نظیر برخورد با بازار غیررسمی و همچنین راه اندازی بازار سامان مند ارزی در قالب نظام یکپارچه معاملات ارزی، نویدبخش اقداماتی راهبردی و اساسی در جهت توسعه مختصات بازار ارزی کشور محسوب می شود.

ایمان اسلامیان- صاحب نظر پولی و بانکی

واژه های کلیدی: بازار | مرکزی | اقتصادی | بازار ارز | سود سپرده | بانک مرکزی | سرمایه گذار | سرمایه گذاری