زمین معیار «قابل حیات بودن» نیست

عبارات مهم : زندگی

به گزارش ایسنا و به نقل از انگجت، آژانس فضایی آمریکا(ناسا) می خواهد نحوه تفکر مردم را نسبت به مسئله حیات و توانایی سکونت در سیارات دیگر عوض کردن دهد و این عنوان را جا بیاندازد که شرایط موجود روی کره زمین تنها یکی از مدل های حیات در کمربند حیات است.

زمین معیار «قابل حیات بودن» نیست

به گفته ناسا این گونه نیست که تنها سیاره ای را قابل سکونت بدانیم که شرایطی همسان با زمین داشته باشد.

دکتر “سینتیا فیلیپس”، سطح شناس سیاره ای در آزمایشگاه پیشران جت ناسا عقیده دارد که وقت های بزرگی در گسترش کمربند حیات فراتر از تصورات سنتی ما وجود دارد که طبق آن غیر از زمین و احتمالا سیاره ای مانند آن، هیچ جای دیگری قابل سکونت نیست.

ناسا با ارائه توضیحاتی در مورد کمربند حیات، قصد دارد تا اذهان عمومی را روشن کند و این توصیه را یادآور شود که “زمین تنها یکی از مدل‌های ممکن جهت میزبانی حیات است

وی در حال حاضر در یک ماموریت جهت مطالعه “اروپا”، یکی از قمرهای یخی “مشتری” با یک اقیانوس زیرزمینی است.

مشتری و قمر اروپا خارج از کمربند حیات هستند. ستاره شناسان سال ها جهت تعیین اینکه آیا یک سیاره غیر از زمین می تواند دارای آب مایع(یک عامل مهم جهت زندگی) باشد، تلاش کردند. ولی در نظر دکتر “فیلیپس”، خارج شدن از این کمربند به طور خودکار به این معنی نیست که ماه و یا سیاره فاقد حیات است.

کمربند حیات(Habitable Zone) در اخترشناسی بازه ای از فاصله در سامانه یک ستاره است که بتوان در آن سیاره ای با فشار اتمسفر کافی یافت کرد که شرایط وجود آب مایع در سطح خود را دارا باشد. این فاصله بر مبنای نیازهای آشنا شده است بیوسفر زمین، موقعیتش در منظومه شمسی و مقدار انرژی حرارتی که از خورشید دریافت می کند، محاسبه می شود.

زمین معیار «قابل حیات بودن» نیست

به علت اهمیت وجود آب مایع به عنوان لازمه زندگی، تصور می شد می توان با استفاده از کمربند حیات وسعتی از دنیا که امکان زندگی فرازمینی در آن وجود دارد را تخمین زد. هر چند بعدها مشخص شد که امکان وجود آب مایع به علت وجود منابع حرارتی دیگر در اجرام آسمانی که خارج از این محدوده قرار دارند نیز وجود دارد و در واقع امکان زیست فرازمینی به این نواحی محدود نمی شود.

از سال ۱۹۵۳ میلادی که مفهوم کمربند حیات جهت نخستین بار مطرح شد تاکنون سیاره های زیادی در این نواحی یافت شده است اند که زیاد آنها ابرزمین یا غول گازی با ابعادی بسیار بزرگتر از زمین هستند، آیا که شناسایی این گونه سیارات ساده تر است.

ناسا با ارائه توضیحاتی در مورد کمربند حیات، قصد دارد تا اذهان عمومی را روشن کند و این توصیه را یادآور شود که “زمین تنها یکی از مدل‌های ممکن جهت میزبانی حیات است

در چهارم نوامبر ۲۰۱۳ میلادی ستاره شناسان اعلام کردند که براساس اطلاعات تلسکوپ فضایی “کپلر” امکان وجود نزدیک ۴۰ میلیارد سیاره زمین سان در کهکشان راه شیری وجود دارد که در کمربند حیات در حال گردش حول ستاره خود باشند، نزدیک ترین آنها در حدود ۱۲ سال نوری از زمین فاصله دارد.

“فیلیپس” و گروهی از دانشمندان ناسا در مورد اینکه چگونه به دنبال جستجوی زندگی بیگانه در منظومه شمسی و فراتر از آن هستند، بحث کردند و به نظر می رسد لزوما به دنبال یک زمین دیگر نیستند.

زمین معیار «قابل حیات بودن» نیست

“فیلیپس” گفت: منظومه خورشیدی ما فقط یک نمونه هست، ولی تنوع زیادی از سیستم ها و منظومه ها وجود دارد که سیارات آنها هیچ شباهتی به زمین ندارند. ما هیچ سیاره ای را پیدا نکرده ایم که مانند زمین باشد و البته پیدا کردن شبه زمین ها سخت هست، لیکن آنها نسبتا کوچک هستند.

یکی از کشف های هیجان انگیز در سال های اخیر، منظومه “تراپیست-۱”(TRAPPIST-1) بود که سیستمی متشکل از هفت سیاره هم اندازه زمین است که دور یک ستاره کوتوله سرخ در فاصله ۴۰ سال نوری از ما می گردند.

امید به یافتن حیات در این سیارات در ژوئیه ۲۰۱۷ بعد از دو مطالعه از مرکز فیزیک نجوم “هاروارد-اسمیتسونین” شدت گرفت، آیا که این دو مطالعه نتیجه گرفته بود کوتوله سرخ به احتمال زیاد شرایط حمایت از اکوسیستم های زمینی را دارد.

کمربند حیات در این مورد بسیار نزدیکتر به ستاره بود تا فاصله زمین به خورشید و میزان اشعه ماوراء بنفش را در این سیاره ها تا سطح غیر قابل سکونت زیاد کردن می دهد. البته حداقل، غیر قابل سکونت با توجه به استانداردهای زمین.

در دسامبر، یک مطالعه انتشار یافته در پایگاه “arXiV.org” این ایده را مطرح کرد که معیارهای “کمربند حیات” در زمینه جستجوی زندگی بیگانه بسیار محدود هست. به گفته نویسندگان این تحقیق، به احتمال زیاد می توان حیات را در سیارات یخ زده با اقیانوس های زیرزمینی پیدا کرد. البته، این شکل از حیات شاید خیلی شبیه به ارگانیسم های روی زمین نباشد.

دکتر “تیفانی کاتاریا” این ایده را بسط داد. وی اعتقاد است که دانشمندان نه تنها باید به سطح سیارات منجمد نگاه کنند، بلکه باید به رازها زیرسطحی آنها نیز توجه کنند.

گرمایش جزر و مدی در اینجا کلیدی هست. این فرایند از طریق اصطکاکی که از گردش به دور یک ستاره یا سیاره به وجود می آید، گرمای داخلی یک سیاره یا قمر را زیاد کردن می دهد.

به عنوان مثال، “آیو”، یکی از قمرهای مشتری، صدها آتشفشان ایجاد شده است به وسیله گرمایش جزر و مدی دارد. این امکان وجود دارد که این فرایند مداری بتواند آب مایع را در زیر سطح “آیو” و دیگر قمرها و سیارات منجمد تولید کند.

“کاتاریا” گفت: ما واقعا باید در زمینه جستجوی حیات تجدیدنظر کنیم. کمربند حیات به طور کلاسیک تعریف شده است هست، ولی اگر ما به زمین خودمان نگاه کنیم، شرایط مختلفی وجود دارد که به زندگی منجر می شود و حیات می تواند در غیاب بعضی از معیارها ادامه یابد.

دکتر “مورگان کیبل” با این نظر “کاتاریا” موافق بود. وی گفت: این فقط بررسی حیات به شکلی است که ما آن را می دانیم. چیزهای زیاد دیگری وجود دارد که مایع هستند و به طور بالقوه می توانند نوع منحصر به فردی از بیوشیمی را در اختیار داشته باشند.

وی افزود: جهت مثال، چیزهایی مانند متان مایع، آمونیاک مایع یا کربن دی اکسید مایع لزوما مانند زمین قادر به پشتیبانی از حیات نیستند، ولی این بدان معنا نیست که آنها از موجودات تازه بی بهره هستند.

“کیبل” گفت: دنیا بسیار وسیع هست، گیتی از آن چیزی که از لحاظ جغرافیایی تصور می شود نیز گسترده تر است.

“فیلیپس” در انتهای مباحثه بر این ایده تاکید کرد که انسان ها نمی توانند تجربیات مبتنی بر زمین خود را از احتمالات علمی خارج کنند. کمربند حیات یک قانون سخت و سریع جهت یافتن زندگی نیست، این تنها یک اساس آشنا شده است و قابل اثبات هست. شاید جالب تر از آن، معیارهای اثبات نشده و مشاهده نشده جهت میزبانی از حیات فرازمینی باشد.

وی گفت: تنوع بسیار زیاد دنیاها خارج از منظومه ما بدهید معنی است که ما نمی توانیم روی یک مفهوم تاکید داشته باشیم و روی آن بمانیم. ما نمی توانیم فقط بگوییم که بسیار خوب، زمین این هست، این شکلی است و ما دقیقا به دنبال چنین چیزی هستیم. ما باید خیلی خلاق تر باشیم.

واژه های کلیدی: زندگی | ستاره | سیاره | کمربند | فیلیپس | کمربند | منظومه شمسی | اخبار علمی و آموزشی