«رقصِ هسته ای» آمانو و ترامپ /تاملی بر مناقشه تازه آژانس بر سر «بند T» برجام

عبارات مهم : آژانس

یوکیو آمانو، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی اخیرا خواستار براق سازی قدرتهای جهانی در خصوص بند T ضمیمه اول برجام شده است هست. مطابق بند T ضمیمه اول برجام، «فعالیت هایی که می تواند در طراحی و توسعه یک وسیله انفجاری هسته ای نقش داشته باشند» ممنوع شده است اند. این فعالیت ها طبق متن برجام موارد ذیل را مشمول بر می شوند:

-طراحی، توسعه، ساخت، دستیابی و یا استفاده از مدل های کامپیوتری جهت شبیه سازی وسایل انفجاری هسته ای.

تاملی بر مناقشه تازه آژانس بر سر «بند T» برجام ، «رقصِ هسته‌ای» آمانو و ترامپ

-طراحی، توسعه، ساخت، دستیابی و یا استفاده از چاشنی های انفجاری چند نقطه که جهت توسعه یک وسیله انفجاری هسته ای مناسب هستند مگر اینکه مقاصد غیرهسته ای بودن آن به وسیله کمیسیون یکسان تأیید شده است باشد و عنوان پایش باشد.

-طراحی، توسعه، ساخت، دستیابی و یا استفاده از سیستم های تشخیص انفجار (دوربین های Streak، دوربین های سرعت اوج و یا دوربین های Flash x-ray) مناسب جهت توسعه تجهیزات انفجار هسته ای مگر اینکه مقاصد غیرهسته ای بودن آن به وسیله کمیسیون یکسان تأیید شده است باشد و عنوان پایش باشد.

نیکی هیلی در غیاب رکس تیلرسون ( که از تیم بررسی برجام در آمریکا کنار گذاشته شده است است) ، ماموریت دارد تا تمرکز خاص ای بر روی پاشنه آشیل برجام، یعنی بازرسی از

آمانو اعلام کرده است که بر سر تفسیر این بند و نحوه فعالیتهای آژانس بین المللی انرژی اتمی بر سر راستی آزمایی این بند ، میان کشور عزیزمان ایران و روسیه از یک سو و کشورهای غربی از سوی دیگر اختلاف نظر وجود دارد. مدیر کل آژانس اعتقاد است که در بخش های دیگر توافق هسته ای، کشور عزیزمان ایران به ارائه بیانیه ، قرار دادن فعالیت های خود تحت پادمان های آژانس یا اعطای دسترسی به ما متعهد شده است هست. ولی در بند T چنین تعهداتی وجود ندارد.

سرمایه گذاری دولت ترامپ بر روی یک بند مهم برجام

از سوی دیگر دولت دونالد ترامپ، سرمایه گذاری زیادی بر سر احیای بند T و وضع اختیارات خاص جهت آژانس صورت داده هست. چندی پیش ” مارک فیتزپاتریک” یکی از مقامات اسبق وزارت خارجه آمریکا به ترامپ توصیه کرد که از ظرفیت بند T ضمیمه اول برجام به عنوان بهانه ای جهت بازرسی از اماکن نظامی در کشور عزیزمان ایران استفاده کند. وی اعتقاد است راستی آزمایی بند T، صرفا در صورت دسترسی آژانس بین المللی انرژی اتمی به اماکن نظامی در کشور عزیزمان ایران ممکن خواهد بود. با این حال، آمانو خود نیز اعتراف کرده است که مطابق متن برجام،خصوصا آنچه در قبال بند Tآمده هست، چنین اختیاری به بازرسان آژانس داده نشده هست.

تاملی بر مناقشه تازه آژانس بر سر «بند T» برجام ، «رقصِ هسته‌ای» آمانو و ترامپ

بند T ضمیمه اول برجام ، به صورت بالقوه حاوی الزاماتی جهت دسترسی های منظم به اماکن نظامی کشور عزیزمان ایران هست. با این حال، مقامات آمریکایی در صددند این امکان بالقوه را به یک توانایی بالفعل تبدیل کنند. در این خصوص، کشور عزیزمان ایران و روسیه معتقدند که بر اساس متن صریح و غیر قابل عوض کردن برجام، آژانس اختیاری در این خصوص ندارد و از این رو، درخواست آمانو جهت براق سازی در خصوص بند T ضمیمه اول برجام نیز وجهه ای قانونی ندارد.

با این حال، پرسش مهم اینجاست که آیا مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، این درخواست را در برهه زمانی فعلی مطرح کرده است؟ آیا میان اصرار اخیر آمانو جهت براق سازی در خصوص بند T ضمیمه اول برجام و دیدار اخیر وی با نیکی هیلی نماینده ایالات متحده در شرکت ملل متحد ارتباطی وجود دارد ؟پاسخ این پرسش مثبت است!

نیکی هیلی در غیاب رکس تیلرسون ( که از تیم بررسی برجام در آمریکا کنار گذاشته شده است است) ، ماموریت دارد تا تمرکز خاص ای بر روی پاشنه آشیل برجام، یعنی بازرسی از

ماموریت برجامی نیکی هیلی

نیکی هیلی در غیاب رکس تیلرسون ( که از تیم بررسی برجام در آمریکا کنار گذاشته شده است است) ، ماموریت دارد تا تمرکز خاص ای بر روی پاشنه آشیل برجام، یعنی بازرسی از اماکن نظامی کشور عزیزمان ایران صورت دهد. یوکیو آمانو نیز با طرح عنوان براق سازی در خصوص بند T ضمیمه اول برجام، تلاش کرده است مسیر ترامپ را در این خصوص هموار کند. نباید فراموش کرد که ترامپ حدود دو هفته دیگر و در نیمه ماه اکتبر، گزارش خود د خصوص پایبندی کشور عزیزمان ایران به برجام را به کنگره ارائه خواهد داد. در این گزارش، ترامپ قصد دارد عنوان ممانعت کشور عزیزمان ایران در خصوص بازرسی از اماکن نظامی خود را مطرح ساخته و بر روی آن مانور دهد. در این معادله، آمانو نیز با ترامپ همراه شده است هست.

تاملی بر مناقشه تازه آژانس بر سر «بند T» برجام ، «رقصِ هسته‌ای» آمانو و ترامپ

مهم ترین سوالی که در این خصوص از مدیر کل آژانس بین المللی اترژی اتمی مطرح است،چرایی طرح این موضوع، آن هم دو سال بعد از امضای توافق هسته ای میان کشور عزیزمان ایران و اعضای ۱+۵ هست. همگان به خاطر دارند که یوکیو آمانو در جریان دور نهایی مذاکرات هسته ای در وین نقش پررنگی ایفا نمود. اوبه صورت کامل در جریان ابعاد فنی توافقات کشور عزیزمان ایران و اعضای ۱+۵ ، مخصوصا مواردی که منوط به راستی آزمایی آژانس می باشد، بوده هست. حال جای بسی پرسش دارد که آیا آمانو بعد از سفر اخیر نیکی هیلی و جو سازی های هسته ای اخیر دونالد ترامپ، به یاد براق سازی در خصوص بند T ضمیمه اول برجام افتاده است!

اخبار سیاست خارجی – نامه نیوز

واژه های کلیدی: آژانس | ایران | دولت ترامپ | یوکیو آمانو | دونالد ترامپ | دولت دونالد ترامپ | اخبار سیاست خارجی