دلایل عدم استفاده از سیستم های هشدار زلزله در تهران/ رد تبلیغات دستگاه پیش آگهی زمین لرزه

عبارات مهم : ایران

دکتر حمید نظری در گفت وگو با ایسنا، با اشاره به شاخصه های زمین ساختی پوسته کشور عزیزمان ایران زمین گفت: صفحه کشور عزیزمان ایران با قرار گیری میان صفحات تازی در جنوب و اوراسیا در شمال با قیمت هر سال ای نزدیک به ۲٫۵ سانتی متر در حال کوتاه شدن و دگرشکلی است.

وی با بیان اینکه صفحه کشور عزیزمان ایران تحت فشار قرار دارد، اظهار کرد: هر سال ۱۰ تا ۱۵ درصد از این فشردگی به صورت زلزله ظاهر و مابقی آن هزینه کرد دگرشکلی پلاستیک و غیر لرزه ای پوسته می شود. تکوین و تکامل زمین ساختی باعث شکل گیری و گسترش گسل های “جنبا” و لرزه زا کم و بیش در همه مناطق کشور شده است است.

رد تبلیغات دستگاه‌ پیش‌ آگهی زمین‌لرزه ، دلایل عدم‌استفاده از سیستم‌های هشدار زلزله‌در تهران

به گفته این پژوهشگر حوزه علوم زمین، گسل ها به عنوان سطوح کاستی و شکست پوسته زمین محل های مناسبی جهت تخلیه ناگهانی انرژی و دگرشکلی شکنا در سیمای زمین لرزه ها هستند.

نظری در خصوص پیوند میان گسل ها و زلزله، ادامه داد: معمولا گسل هایی که از نظر مکانی در نزدیکی هم قرار دارند و سرچشمه رخدادهای لرزه ای بشمار می روند، گاه نسبت به فاصله، هندسه و ساز و کار حرکتی گسل ها نسبت به یکدیگر قابل جنبش پذیری بیشتری هستند. امروزه با استفاده از روش های آماری و بر پایه داده های دستگاهی ثبت شده است از رخداد لرزه ای می توان در پاره ای موارد با نشانه تعیین احتمال جنبش پذیری سرچشمه های لرزه ای نزدیک نسبت به یکدیگر اندازه گیری ها و برآوردهایی را داشت.

معاون پژوهشی پژوهشکده علوم زمین، شرکت زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور با بیان اینکه کشور عزیزمان ایران به علت قرار گرفتن در میان دو صفحه در شمال و جنوب در حال

وی با تاکید بر اینکه امکان وقوع زلزله ای در استانی، باعث ساز رخداد لرزه ای در استان دیگر شود از نظر مکانیکی و زمین شناختی بسیار ناچیز و حتی نزدیک به صفر هست، خاطر نشان کرد: جهت نمونه اگر زلزله ای در ازگله کرمانشاه رخ دهد و زمین لرزه دیگری در سرپل ذهاب به ثبت برسد از نظر هندسی، در پیوند ساختاری نسبت به یکدیگر به شمار نمی روند.

نظری در عین حال اضافه کرد: پوسته زمین مانند قطعات یک جورچین بزرگ است که اگر قطعه ای جا به جا شود دیگر قطعات ناگزیر تن به جابه جایی می دهند که جهت رسیدن به وقت آرامش و اینکه این قطعات به حالت تعادل برسند مدت زمانی نیاز است حال اگر زلزله بزرگی مانند زمین لرزه سر پل ذهاب رخ دهد جهت رسیدن به نقطه تعادل شاهد رخداد تعدادی زلزله در یک بازه زمانی گاه چند ماهه خواهیم بود.

وی تاکید کرد: ممکن است مدت وقت بازگشت زمین به اوضاع تعادل تا ۶ ماه و یا زیاد به درازا انجامد.

رد تبلیغات دستگاه‌ پیش‌ آگهی زمین‌لرزه ، دلایل عدم‌استفاده از سیستم‌های هشدار زلزله‌در تهران

امکان آینده نگری زلزله

معاون پژوهشی پژوهشکده علوم زمین، شرکت زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور در مورد امکان آینده نگری زمین لرزه و موزیک بازگشت دوره های لرزه ای افزود: در مورد آینده نگری رخدادهای لرزه ای دستیابی به ۳ فاکتور بنیادین “بزرگای احتمالی”، “مکان احتمالی” و “زمان احتمالی رخداد آتی لرزه ای” آرزوی دیرین انسان است که امروزه با توسعه دانش به می توان گفت که پاسخ به “بزرگای احتمالی رخداد آینده و مکان آنها نزدیک به ۱۰۰ درصد قابل دستیابی است.

معاون پژوهشی پژوهشکده علوم زمین، شرکت زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور با بیان اینکه کشور عزیزمان ایران به علت قرار گرفتن در میان دو صفحه در شمال و جنوب در حال

وی ادامه داد: بر پایه این علم می توانیم آینده نگری کنیم که جهت نمونه گسل شمال پایتخت کشور عزیزمان ایران به عنوان یکی از سرچشمه های لرزه زای گستره پایتخت کشور عزیزمان ایران بزرگ در چه بازه زمانی در آینده خود می تواند سرچشمه زمین لرزه آتی و با چه بزرگای احتمالی جهت پایتخت به شمار آید.

نظری با بیان اینکه پارینه لرزه شناسی در کشور عزیزمان ایران هر چند از نظر زمانی دیر نسبت به بعضی کشورهای پیشرو در این دانش شروع شد ولی در سایه همکاری های علمی بین المللی به همراه بومی سازی و نهادینه شدن آن در شرکت زمین شناسی کشور با شتاب قابل قبولی توسعه یافته به گونه ای که امروزه در صورت اجرای مطالعات پارینه لرزه شناسی چه در گستره خشکی و چه در پهنه آبی کشور با قطعیت قابل توجهی می توان پاسخگوی پرسش های بنیادینی از این دست بود.

رد تبلیغات دستگاه‌ پیش‌ آگهی زمین‌لرزه ، دلایل عدم‌استفاده از سیستم‌های هشدار زلزله‌در تهران

وی همچنین افزود: ولی در پاسخ به این پرسش اساسی که “چه زمانی زلزله آینده جهت کلان شهری چون پایتخت کشور عزیزمان ایران رخ می دهد” باید گفت به یاری پژوهش های پارینه لرزه شناسی دو دهه گذشته برآوردهای به نسبت دقیقی در بازه زمانی آن به انجام رسیده و ما نیز مانند دیگر پژوهشگران دنیا درصدد یافتن راهکارهایی جهت یافتن پاسخ های دقیق تری جهت آن هستیم و بر این تلاشیم که بازه زمانی آینده نگری زلزله را کوتاه و کوتاه تر کنیم.

نظری ادامه داد: ولی باید بپذیریم که نظر به داده و دانش در دست انسان تا به امروز هیچ ادعایی در آینده نگری زمین لرزه از بنیان علمی درخوری چه در کشور عزیزمان ایران و نه در هیچ کجای دیگر دنیا برخوردار نیست!

شروط اعلام پیش آگهی در رخدادهای لرزه ای

این محقق حوزه زمین شناسی با بیان اینکه معمولا در نگاه به بازگشت زمین لرزه دو نگاه متفاوت “بلند مدت” و “کوتاه مدت” وجود دارد، گفت: در نگاه کوتاه مدت به دنبال این هستیم که بدانیم در چند ساعت آینده آیا زلزله ای رخ می دهد یا خیر؟!

وی با تاکید بر اینکه ماهیت زلزله هایی که در کشور عزیزمان ایران رخ می دهد، زلزله های قاره ای در گستره ای بشدت “گسلیده” هست، یادآور شد: بر این اساس تاکنون امکان آینده نگری کوتاه مدت زلزله ها جهت ما فراهم نشده است.

نظری با تاکید بر اینکه با توجه به ماهیت فاصله و ژرفا در زمین لرزه های اقیانوسی راه دور، پیش آگهی زلزله کوتاه مدت در مناطقی چون شیلی و مکزیک با راه اندازی سیستم های هشدار پیش از این امکان پذیر شده است هست، خاطرنشان کرد: از آنجایی که در این کشورها زلزله در اقیانوس رخ می دهد و فاصله آن تا ساحل شهرهایی چون سانتیاگو پایتخت شیلی نزدیک به ۳۰۰ کیلومتر هست، در نتیجه می توان با بهره گیری از تفاوت سرعت امواج زمین لرزه نسبت به امواج رادیویی هشدارهای کوتاه مدت رادیویی را به شهرهایی ساحلی که در خطر زمین لرزه و “مه موج” احتمالی برآمده از آن هستند، مخابره کرد.

وی توضیح داد: از آنجا که امواج رادیویی از امواج زمین لرزه چندین برابر سریع تر حرکت می کند از این رو وقت یک تا ۲ دقیقه را جهت مخابره هشدار به عنوان پیش نشانگری فراهم خواهد بود از این رو هر چه زلزله دورتر و عمیق تر باشد امکان هشدارهای کوتاه مدت زیاد فراهم است.

معاون پژوهشی پژوهشکده علوم زمین، با تاکید بر اینکه هشدار کوتاه مدت درایران با دانش امروز بر پایه چنین بنیان فیزیکی ناممکن هست، ادامه داد: اطراف پایتخت کشور عزیزمان ایران گسل هایی قرار دارند که فاصله آن حتی تا مرکز کمتر از ۵ تا ۱۰ کیلومتر است از این رو از وقت رخداد زلزله احتمالی بر روی یکی از گسل ها تا وقت اعلام هشدار حتی از طریق امواج رادیویی نیاز به زمانی به اندازه کسری از ثانیه است که در عمل چنین هشداری بی معنی خواهد بود!

نظری با اشاره به اهمیت سیستم های هشداری زلزله با بیان اینکه آنچه که در اینستاگرام، تلگرام، شبکۀ اجتماعی فیس بوک و … به صورت تبلیغات مطرح می شود بنیان علمی ندارد، گفت: بنیاد علمی این سیستم های هشدار کوتاه مدت زلزله بر تفاوت فاز حرکت امواج رادیویی و امواج زلزله است که شرط اول آن فاصله آن حداقل ۱۰۰ کیلومتری سرچشمه زمین لرزه با نقطه نشانه است.

معاون پژوهشی پژوهشکده علوم زمین شرکت زمین شناسی با تاکید بر اهمیت سامانه های پیش آگهی کوتاه مدت جهت قطع شریان های حیاتی انرژی چون مانند آب و گاز و برق، ادامه داد: آنچه که بیش از همه در کشور نیاز داریم تدقیق گسل های لرزه زا و آینده نگری های میان و بلند مدت زمین لرزه است که این امر فقط با اراده و عزم جدی، تامین اعتبارات به هنگام و مستمر و البته شکیبایی در اجرای مطالعات پارینه زمین لرزه شناسی بر روی گسل های فعال کشور فرآهم می آید.

وی در این باره توضیح داد: در این مطالعات می توانیم زلزله هایی که در گذشته بر روی گسل ها رخ داده است را بررسی و مشخص کنیم این گسل ها در گذشته خود چند زلزله، با چه بزرگی هایی و در چه دوره بازگشتی داشته اند.

نظری با بیان اینکه بعضی اوقات بازه های زمانی زلزله ها از الگوی منطقی و خاصی پیروی می کنند، افزود: در نتیجه زمانی که تابع رفتاری زلزله های گذشته را در وقت داشته باشیم می توانیم آینده نگری کنیم که زلزله های احتمالی آینده در چه بازه زمانی احتمالی رخداد خواهند داشت. بر این اساس مطالعات زیادی در این زمینه در دستور کار داریم.

علت تفاوت در ژرفای زمین لرزه ها

معاون پژوهشی پژوهشکده علوم زمین شرکت زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور با بیان اینکه از زلزله مهم با عنوان “شوک اصلی”یاد می شود، گفت: یک صفحه ای را در نظر بگیرید که کیلومترها با شیب خاصی به عنوان یک سطح شکست، به درون زمین فرو می رود و در بخشی از سطح خود متناسب با ژرفای کانونی بعد از یک زلزله شدید می شکند.

وی افزود: هر زلزله دارای ژرفای معینی هست، به گونه ای که زمین لرزه ازگله کرمانشاه در عمق ۱۸ کیلومتری رخ داد یعنی در عمق ۱۸ کیلومتری شکستگی با جابجایی چند متری در لایه های زمین ایجاد شده است است.

نظری ادامه داد: چون این شکستگی بر روی گسل در حال گسترش به اطراف هست، بعد لرزه ها یا زمین لرزه های پیرو زمین لرزه مهم بر روی صفحه گسل و در اطراف این شکستگی در ژرفا بطور پیاپی رخ می دهند. از آنجایی که این شکستگی بر سطحی شیب دار هست، از این رو زلزله هایی که در بالای شیب و یا فرو شیب صفحه گسلیده قرار می گیرند از جایگاه مکانی سطحی و همین طور اعماق گوناگون برخوردار خواهند بود.

معاون پژوهشی پژوهشکده علوم زمین با تاکید بر اینکه این باور جهت زلزله هایی که بر روی یک صفحه قرار دارند، حاکم هست، اظهار کرد: در زلزله های کرمانشاه، زمین لرزه های متعددی در نقاط متفاوت رخ داد که بی گمان بر روی یک صفحه گسل نبودند؛ آیا که در منطقه زاگرس لایه های لرزه زا در ژرفاهای مختلفی قرار دارند که با هم و یا به تنهایی توان تولید زمین لرزه در ژرفای های متفاوت را دارند.

واژه های کلیدی: ایران | زلزله | کوتاه مدت | اخبار اجتماعی