با توجه به گسل‌های کلانشهر پایتخت کشور عزیزمان ایران گویی این شهر بر روی زلزله خفته هست؛ ولی شیوه‌ای که در ساخت و سازها ظرف سال‌های گذشته دنبال شده است و همچنین
تهرانِ خفته روی زلزله
عبارات مهم : ایران
به گزارش ایسنا، شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران به واسطه قرارگیری در دامنه جنوبی البرز و وجود گسل های فعال در نزدیکی و اطراف آن و رخداد زلزله های ویرانگر در طول تاریخ در محدوده آن، از پتانسیل لرزه خیزی بالایی برخوردار هست. بر اساس مطالعات تاریخی شهرهای پایتخت کشور عزیزمان ایران و ری تاکنون هشت بار با لرزه هایی با بزرگی بیش از ۷ ریشتر مواجه شده است هست. در حال حاضر از آخرین زلزله پایتخت کشور عزیزمان ایران ۱۸۶ سال می گذرد درحالی که دوره بازگشت زلزله های پایتخت کشور عزیزمان ایران ۱۵۰ سال برآورد شده است هست. بنابراین ۳۶ سال از موعد زلزله پایتخت کشور عزیزمان ایران گذشته است.
تهرانِ خفته روی زلزله
از سوی دیگر رشد ناهماهنگ و غیر اصولی شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران به خصوص در چند دهه اخیر به خاص در بعضی مناطق تازه شکل گرفته یا توسعه یافته، مانند منطقه ۲۲ باعث شده است که این شهر در برابر زلزله احتمالی از آسیب پذیری بالایی برخوردار باشد. امروز پایتخت کشور عزیزمان ایران در حوزه مدیریت بحران و ایمنی سطح شهر با چالش های جدی مواجه است.
ساخت و ساز در حریم گسل ها و مناطق مستعد ناپایداری زمین، عدم توجه کافی به شدت بالای لرزه خیزی پایتخت کشور عزیزمان ایران در طراحی و اجرای ساختمان ها و تأسیسات حیاتی، توزیع ناهمگون تاسیسات و امکانات شهری مورد نیاز در وقت بحران و وجود بافت های آسیب پذیر و فرسوده متعدد و پراکنده در سطح شهر، همگی حاکی از این است که در صورت وقوع زلزله شدید در پایتخت کشور عزیزمان ایران تلفات و صدمات جبران ناپذیری به این شهر وارد می شود. موضوعی که محمد سالاری رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران در گفتگو با ایسنا بر آن صحه می گذارد و می گوید: پایتخت کشور عزیزمان ایران گسل های زیادی دارد که وقوع زلزله در آن را حتمی می کند.
با توجه به گسل‌های کلانشهر پایتخت کشور عزیزمان ایران گویی این شهر بر روی زلزله خفته هست؛ ولی شیوه‌ای که در ساخت و سازها ظرف سال‌های گذشته دنبال شده است و همچنین
زیرساخت های پایتخت کشور عزیزمان ایران دچار مسئله قابل توجهی است
وی ادامه می دهد: در صورت وقوع این زلزله وسعت و عمق تخریب آنچنان گسترده خواهد بود که تصور آن هم جهت ما سخت هست. زیرساخت های پایتخت کشور عزیزمان ایران دچار مسئله قابل توجهی هست. کانال های تاسیسات شهری در پایتخت کشور عزیزمان ایران نداریم، به طوری که تمام شبکه های توزیع نیروی ما به صورت سنتی – دفنی است که سیستم را آسیب پذیر می کند.
سالاری به وجود بافت فرسوده در پایتخت کشور عزیزمان ایران اشاره و تاکید می کند: میزان بافت فرسوده در پایتخت کشور عزیزمان ایران با بیش از ۳۷۰۰ هکتار بسیار گسترده است و در کنار آن هم ١٤ هزار هکتار بافت ناپایدار وجود دارد.
وی در بخش دیگری از صحبت های خود به خطرهای دیگر در کمین پایتخت کشور عزیزمان ایران در صورت وقوع زلزله احتمالی همچون ریزش نمای ساختمان ها اشاره می کند و می گوید: ظرف دو سال و نیم گذشته و با شکل گیری کمیته های نمای ساختمانها در مناطق ۲۲ گانه شهر تهران، شهروندان و متولیان ساخت و ساز و شهرداری های مناطق مکلف هستند که مانند سایر نقشه های ساختمان در وقت صدور پروانه نقشه نمای بنا را نیز مصوب کنند ولی درخصوص ساختمان های بزرگ مقیاس که دولتی هستند شاهد یک اشکال اساسی هستیم؛ آیا که کمیته نما جهت ساختمان های بزرگ در معاونت شهرسازی و معماری تشکیل می شود و متاسفانه در آنجا جهت این عنوان به خوبی عمل نشده لذا شاهدیم ظرف دو سال و نیم گذشته بعضا ساختمان هایی ایجاد شده است همانند قبل از نمای تمام شیشه و یا تمام کامپوزیت استفاده کرده اند که هیچ سنخیتی با اصول و مبانی معماری شهرسازی ایرانی و اسلامی ندارند.
تهرانِ خفته روی زلزله
به گزارش ایسنا، در فروردین ماه سال ۱۳۷۸ آژانس همکاری های بین المللی ژاپن (جایکا) که نماینده رسمی و مسئول اجرای طرح های همکاری فنی دولت ژاپن است گروه مطالعاتی خود را به پایتخت کشور عزیزمان ایران اعزام کرد تا مطابق مقررات و آیین نامه های جاری کشور ژاپن، مطالعاتی را در زمینه زلزله های احتمالی شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران انجام دهد. مطالعات این گروه بر روی ۲۲ منطقه پایتخت کشور عزیزمان ایران با دو نشانه تهیه نقشه میکرو زونینگ زلزله جهت پایتخت کشور عزیزمان ایران و ارائه توصیه هایی جهت کم کردن خسارات زلزله احتمالی شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران انجام شد که گزارش نهایی این مطالعات با همکاری مرکز مطالعات زلزله و زیست محیطی پایتخت کشور عزیزمان ایران بزرگ بعد از ۱۸ ماه مبنای تدوین طرح جامع مدیریت بحران پایتخت کشور عزیزمان ایران قرار داده شد که مقرر بود به وسیله شرکت پیشگیری و مدیریت بحران شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران تهیه شود.
گسل های کلانشهر تهران
با توجه به گسل‌های کلانشهر پایتخت کشور عزیزمان ایران گویی این شهر بر روی زلزله خفته هست؛ ولی شیوه‌ای که در ساخت و سازها ظرف سال‌های گذشته دنبال شده است و همچنین
پراکندگی گسل های فعال در پایتخت کشور عزیزمان ایران و اطراف آن به طور شرکت یافته ای جهت نخستین بار در سال ۱۳۶۲ ساماندهی شد و در سال ۱۳۸۱ نیز مرکز مطالعات زلزله و زیست محیطی پایتخت کشور عزیزمان ایران بزرگ نقشه های همراه با شرح پراکندگی گسل ها را ساماندهی کردند.
بر این اساس، پایتخت کشور عزیزمان ایران بر روی سه گسل مهم مشا، گسل شمال پایتخت کشور عزیزمان ایران و گسل های جنوب و شمال ری قرار گرفته هست. گسل مشا یکی از گسل های بنیادی البرز مرکزی است و در شمال پایتخت کشور عزیزمان ایران قرار گرفته هست. گسل شمال پایتخت کشور عزیزمان ایران از دامنه رشته کوه البرز به ۵٫۳ کیلومتر از کن به لشگرک می رسد. گسل های جنوب و شمال ری شاخص ترین گسل ها در دشت های جنوبی پایتخت کشور عزیزمان ایران هستند که در سراسر هر دو سوی فرونشست ری پراکنده شده است اند.
تهرانِ خفته روی زلزله
کابوس وقوع زلزله در قلب سیاسی و اقتصادی ایران، موجب نگرانی های اکثر مردم کشور عزیزمان ایران هست، ولی بعد از زلزله اخیر غرب کشور این که زلزله کرمانشاه، گسل های پایتخت کشور عزیزمان ایران را فعال کرده است یا خیر و این که در صورت وقوع زلزله ای به بزرگی کرمانشاه، در پایتخت کشور عزیزمان ایران چه اتفاقی خواهد افتاد، سوالاتی هست، که امروز ذهن گروه های متفاوت مردم را به خود مشغول کرده است.
صدای پای زلزله در پایتخت کشور عزیزمان ایران به گوش می رسد
به گزارش ایسنا، محمد میرزایی، یک استاد دانشگاه در گفتگویی در تشریح گسل های پایتخت کشور عزیزمان ایران می گوید: گسلی که کرمانشاه را لرزاند، هیچ ارتباطی با گسل پایتخت کشور عزیزمان ایران ندارد و زلزله کرمانشاه تاثیر بسزایی بر زلزله پایتخت کشور عزیزمان ایران ندارد، ولی بی تاثیر نیز نمی تواند باشد. پایتخت کشور عزیزمان ایران منطقه پر گسلی است و باید خود را جهت وقوع زلزله در پایتخت کشور عزیزمان ایران آماده کنیم، صدای پای زلزله در پایتخت کشور عزیزمان ایران به گوش می رسد.
وی افزود: سه گسل شمال پایتخت کشور عزیزمان ایران از فرحزاد تا لشگرک، شرق پایتخت کشور عزیزمان ایران مشمول بر اتوبان شهید بابایی، تا سید خندان و گسل پر خطر جنوب پایتخت کشور عزیزمان ایران که ری، دولت آباد و بخشی از اسلامشهر را در بر گرفته و قدرت ویرانگری بسیار بالایی دارد، پایتخت کشور را به شدت ترساندن می کنند، ولی نباید از گسل مشا و اثر ویرانگر آن بر روی ویرانی شهرستان های دماوند، پردیس و بخش های از شمیرانات نیز به سادگی گذشت، این گسل در اوج دست سد لتیان و جایی در محدوده روستای «کلان» با گسل شمال پایتخت کشور عزیزمان ایران تلاقی پیدا می کند.
بافت فرسوده در کلانشهر تهران
شمال شهر به علت شیب اوج و جنس رسوبات، مستعد زمین لغزش است
ناپایداری واحدهای ساختمانی، وابسته به کلیه عوامل و شاخصه های طبیعی است که به نوعی سازه های مقاوم و نامقاوم را در معرض ترساندن قرار می دهند. در پایتخت کشور عزیزمان ایران اوضاع واحدهای ناپایدار در برابر زمین لغزش در مقیاس ۲۲ منطقه به درستی مورد مطالعه قرار نگرفته هست؛ ولی بر اساس مطالعات انجام شده، شمال شهر به علت شیب اوج و جنس رسوبات، مستعد زمین لغزش است که در دره فرحزاد و شهرک مجلس آثار لغزش مشهود است.
موثرترین عامل در ایجاد لغزش در این شهر، زلزله است که در صورت وقوع می تواند کلیه پهنه های دارای گسل در شهر و به تبع آن سازه ها را با ترساندن جدی مواجه کند. قرار داشتن واحدهای ساختمانی در مسیر عبور مسیل های مهم پایتخت کشور عزیزمان ایران و جاری شدن آب های سطحی به هنگام بارش در سطح شهر ناپایداری واحدهای ساختمانی را شدت یافتن می کند. شاخص های ناپایداری بر اساس جنس خاک و شاخصه های آن از جمله ریزدانگی و نفوذناپذیری تعریف شده است است.
در حقیقت دو معیار نفوذناپذیری و ریزدانگی فقط در ترکیب با ناپایداری معرف فرسودگی هست. بدهید ترتیب نسبت محدوده های فرسوده به وسعت شهر ۳٫۵ درصد است که ۶٫۱۷ درصد واحدهای مسکونی و ۱٫۱۷ درصد کل جمعیت ساکن را مشمول بر می شود.
سطح آب های زیرزمینی در مناطق جنوبی شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران بالاتر از سایر مناطق هست. بنابراین در صورت وقوع احتمالی زلزله و مخصوصا فعال شدن گسل های شمال و جنوب ری احتمال روان گرایی خاک در این مناطق بسیار زیاد هست. در مناطق ۱۵، ۱۶، ۲۰ و نواحی جنوبی همانند مناطق ۱۱، ۱۲ و ۱۴ سطح آب های زیرزمینی بسیار اوج است و سطح ایستایی نیز تا عمق ۱۵ متری زمین اوج آمده و این گونه مناطق در اثر وقوع زلزله روان گرایی خاک خسارات زیادی را به بار می آورد؛ به طور کلی در مناطقی که زمین از خاک های ریزدانه سست تشکیل شده است و سطح ایستایی تا عمق ۱۰ متری زمین اوج آمده به هیچ عنوان نباید ساخت و ساز انجام شود و در صورت اجبار باید خاک این مناطق آماده سازی شود مواردی که در مناطق جنوبی پایتخت کشور عزیزمان ایران مدنظر قرار نگرفته است.
در همین رابطه محسن هاشمی ریاست شورای اسلامی شهر تهران، ری و تجریش در بیست و دومین جلسه علنی این شورا با تاکید بر اینکه مناطق ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۱۴، ۱۶ و ۱۷ مناطق خطرپذیر در زلزله هستند گفته بود: خطرپذیری مناطق ۸، ۱۹، ۲۰ و ۳ پایتخت کشور عزیزمان ایران در هنگام زلزله میانگین هست. پایتخت کشور عزیزمان ایران به عنوان پایتخت کشور عزیزمان ایران از مسائلی از جمله بافت فرسوده و جمعیت زیاد زحمت می برد. عدم رعایت استانداردها و ساخت وسازهای غیراستاندارد، اوضاع تاب آوری پایتخت کشور عزیزمان ایران را در شرایطی درست قرار نمی دهد هر چند کارهای خوبی در سال های گذشته صورت گرفته است ولی این کارها کافی نبوده است.
رییس شورای شهر تهران، وجود بافت های فرسوده و نیز عدم رعایت استانداردها و ساخت وسازهای غیراستاندارد را به عنوان نشانه های کم کردن تاب آوری پایتخت در برابر زلزله های بزرگ مورد تاکید قرار داد مطلبی که دبیر کارگروه ملی زلزله نیز در گفتگویی به آن پرداخته و گفته است: اگر زلزله ای به بزرگی زلزله کرمانشاه در پایتخت کشور عزیزمان ایران رخ دهد، ۲۰۰ هزار ساختمان تخریب کامل و ریزش خواهند داشت و ریزش این تعداد ساختمان به طور قطع یک میلیون کشته و مصدوم خواهد داشت که این یک فاجعه است.
بررسی آسیب پذیری کلانشهر تهران
به گزارش ایسنا، همچنین مرکز مطالعات شهرداری پایتخت کشور عزیزمان ایران در بررسی های انجام گرفته راجع به لرزه نگاری پایتخت کشور عزیزمان ایران اعلام کرده است که در سند فرابخشی مقاوم سازی و کم کردن خطرپذیری ناشی از زلزله یک چشم انداز بیست ساله جهت کم کردن خطرپذیری ناشی از زلزله طراحی شده است که در آن کشور عزیزمان ایران کشوری خواهد بود با مردمی آشنا و آگاه به زلزله که پیامدهای آن و چگونگی زندگی ایمن با آن و مستحدثاتی ایمن و سازگار با زمین لرزه و جهت تحقق این چشم انداز چهار محور کلی دست یابی به جامعه ای آشنا و آگاه به زلزله و چگونگی زندگی ایمن با زلزله، توسعه پژوهش های کاربردی، تهیه ضوابط و معیارهای ایمنی، مدیریت و استقرار سیستم مدیریت اطلاعات خطرپذیری زلزله کشور، استقرار سیستم ساخت و ساز اصولی و سازگار با زلزله و ایمن سازی ساختمان ها، تاسیسات زیربنایی و شریان های حیاتی موجود در شهرها و روستاها طراحی شد.
بر اساس مطالعات صورت گرفته، آسیب پذیری کلانشهر پایتخت کشور عزیزمان ایران زمانی اهمیت خاص ای می یابد که بدانیم در صورت بروز خطر، پایتخت کشور عزیزمان ایران به علت شاخصه های منحصر به فرد نظیر تمرکز شدید ساختمانی، کمبود فضای باز به خاص در مناطق مرکزی، عدم رعایت استانداردهای مورد نیاز در اکثر سازه های مناطق مختلف، جمعیت زیاد و عدم رعایت سرانه ها با پرسشها عدیده و متفاوتی نسبت به سایر شهرها مواجه هست. همچنین رسوبات آبرفتی تهران، دارای پتانسیل مورد نیاز جهت تقویت امواج ناشی از زلزله می باشد. بنابراین آشنایی محدوده های آسیب پذیر و مقاوم در سطح شهر و برنامه ریزی صحیح و مناسب جهت پیشگیری یا کم کردن آثار خطر احتمالی، بسیار حیاتی و مهم است.
مدیریت بحران در وقت وقوع زلزله و دیگر بلایای طبیعی در سراسر کشور از اهمیت بالایی برخوردار است که این اهمیت در استان پایتخت کشور عزیزمان ایران به عنوان پایتخت کشور اهمیتی مضاعف دارد، وجود جمعیتی متراکم، استقرار دستگاه های سیاسی و حاکمیتی کشور، وجود مدیریت امداد رسانی مرکزی کشور و … از عواملی هستند که اهمیت پایتخت کشور عزیزمان ایران را بیش از پیش کرده و مطالعات دقیق و طراحی سناریوی مدون و برنامه ریزی شده است را می طلبد دقیقا مسئله ای که در سال های گذشته مورد غفلت قرار گرفته و امید است زلزله کرمانشاه زنگ خطری جهت همه باشد و آنان که در “تهران خفته بر زلزله” جهت انجام وظایف خود خفته اند بیدار کند.
ایسنا در سلسله گزارش های خود حول محور زلزله احتمالی پایتخت کشور عزیزمان ایران و ایمنی در این شهر، نوع سازه ها و اوضاع فعلی آنها در این شهر، اوضاع مراکز دولتی و درمانی، اوضاع پارکها و فضاهای باز شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران به تفکیک هر منطقه و شریان های حیاتی این کلانشهرها را با در نظر گرفتن سناریوی فعال شدن هر یک از گسل های پایتخت کشور عزیزمان ایران در گزارش های بعدی تقدیم حضور مخاطبان خود خواهد کرد.
واژه های کلیدی: ایران | تهران | زلزله | ایرانی | مدیریت | مطالعات | ساختمان | شورای شهر تهران
