نگرانی مهم زلزله فیروزکوه جهت تهران؛ لرزه بزرگ تری در راه است؟!

عبارات مهم : ایران

استاد پژوهشگاه زلزله شناسی هشدار داد؛ دقت زیاد به وسیله مسئولان محترم به فعالیت های این منطقه و آمادگی مورد نیاز در پایتخت کشور عزیزمان ایران در ماه های آینده امری منطقی و مهم است.

‌لرزه‌ بزرگ‌تری در راه است؟! , نگرانی مهم زلزله‌فیروزکوه برای‌ تهران

به گزارش خبرآنلاین، یک قاعده دلواپس کننده در زلزله شناسی؛ اینکه زلزله های کوچک ممکن است پیش لرزه زلزله بزرگی باشد و لرزه های بزرگ تر در راه هست. اتفاقی که در زلزله سرپل ذهاب نیز رخ داد. به این معنا که ساعت ۹ شب پیش لرزه ای ۴ دهم ریشتری این شهر را لرزاند و بعد از آن زلزله بزرگ تر آمد. عمده زلزله شناس ها بعد از یک زلزله بین ۴ ساعت تا یک هفته در حالت آماده باش قرار می گیرند و این فرضیه را بررسی می کنند که ممکن است زلزله خفیف پیش لرزه زلزله بزرگ باشد.


در همین رابطه، دکتر فریبرز ناطقی الهی، استاد پژوهشگاه زلزله شناسی و بنیانگذار مقاوم سازی و مدیریت بحران در کشور عزیزمان ایران راجع به زلزله امروز فیروزکوه به خبرآنلاین می گوید: زلزله فیروزكوه با بزرگای ۴.٣ ریشتر در نقطه ای که در روز چهار شهریور ۹۵ زلزله ای با بزرگای ۴.۶ ریشتری رخ داد و در پایتخت کشور عزیزمان ایران هم حس شد، ارتباطی با گسل های پایتخت کشور عزیزمان ایران ندارد، ولی می تواند، (نه لزوما) علامت خوبی نباشد؛ همانند ذخیره زیاد انرژی در منطقه!

احتمال جنبش گسل شمال پایتخت کشور عزیزمان ایران از شرق به وسیله زلزله فیروزکوه و از غرب به وسیله زلزله ماه پیش اشتهارد 


علاوه بر این رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با تشریح شرح زلزله شب گذشته فیروزکوه گفت: زلزله ۴.۳ فیروزکوه و زلزله ۵.۲ ریشتری ملارد دارای این خبر مهم است که شرق و غرب پایتخت کشور عزیزمان ایران مجبور تنش های تکتونیکی و رها شدن مکرر انرژی لرزه ای است.

با این حال ناطقی الهی در گفت وگو با خبرآنلاین در تشریح این نگرانی می گوید: با توجه به زلزله های ابتدا و انتهای گسل شمال(مشا) با یك نگاه مهندسی زلزله و نه تنها لرزه شناسی به پهنه لرزه های حوالی پایتخت کشور عزیزمان ایران بزرگ با كمی بزرگ نمایی از فیروزكوه تا ملارد و اشتهارد فرض كنیم و با توجه به اینكه هم در ابتدای آن یعنی فیروز كوه و هم در انتهای یعنی ملارد و اشتهارد زلزله های پی در پی رخ داده و پایتخت کشور عزیزمان ایران را بعنوان یك بستر در طول گسل های شمال پایتخت کشور عزیزمان ایران همانند یك تیر ساختمانی فرض کنیم در راحت ترین فرم ریاضی آن! باید قبول كنیم كه به عبارتی دو طرف زلزله شكل گرفته است.

استاد پژوهشگاه زلزله شناسی در ادامه تحلیل خود می گوید: علی رغم دارا نبودن گسل های مشترك در این سه زون و شاید فقط ارتباط نودی از نوع مفهومی و با توجه به رخداد های لرزه ای متعدد در حوالی پایتخت کشور عزیزمان ایران شرایط موجود نشانگر علامات زیاد خوبی می تواند(نه لزوما) نباشد. همچین اینجانب بنا به مشورت تلفنی در خصوص نظریه فوق با استاد بنام زلزله شناس كشور این امر در خیلی از مناطق دنیا مقدمه وقوع زلزله ای شدید بوده هست، نپال ۲۰۱۵ ،طبس ۱۹۷۸، بم ۲۰۰۳ نمونه هایی از این زلزله هستند.

‌لرزه‌ بزرگ‌تری در راه است؟! , نگرانی مهم زلزله‌فیروزکوه برای‌ تهران

با این حال استاد پژوهشگاه زلزله شناسی هشدار داد؛ دقت زیاد به وسیله مسئولان محترم به فعالیت های این منطقه و آمادگی مورد نیاز در پایتخت کشور عزیزمان ایران در ماه های آینده امری منطقی و مهم هست.

شرق و غرب تهران، دچار تنش لرزه ای شده است اند

از سوی دیگر علی بیت اللهی، مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به این که قبل از وقوع زلزله ۴٫۳ در مقیاس امواج درونی زمین فیروزکوه که ۱۷ و ۲۰ دقیقه ۲۵ دی ماه رخ داد از ساعت ۵:۳۸ تا حدود ۶ صبح همان روز سه پیش لرزه خفیف با بزرگی ۳.۲ و ۱.۳ و ۱.۹ در حوالی رومرکز این زلزله به وقوع پیوسته هست، اظهار داشت: بعد از زلزله ۴.۳ فیروزکوه، زلزله خفیف دیگری با میل به سمت شهر دماوند با بزرگی ۲ در حوزه شهری شهر دماوند در ساعت ۱۷:۳۸ ( ۱۸ دقیقه بعد از زلزله ۴.۳ فیروزکوه ) رخ داد.

احتمال جنبش گسل شمال پایتخت کشور عزیزمان ایران از شرق به وسیله زلزله فیروزکوه و از غرب به وسیله زلزله ماه پیش اشتهارد 

وی با بیان این که زون وقوع زلزله ۴.۳ فیروزکوه، از نظر لرزه خیزی فعال و در بر دارنده گسله های لرزه زای متعدد هست، به دیده بان علم کشور عزیزمان ایران گفته است: فاصله رو مرکز زلزله از شهر فیروزکوه ۱۰ کیلومتر و در سمت غربی شهر هست. همچنین این زلزله در ۵۵ کیلومتری شرق شهر دماوند، ۹۵ کیلومتری حاشیه شرقی شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران و حدود ۱۱۲ کیلومتری از مرکز شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران و در شرق آن واقع شده است است.

بیت اللهی تصریح کرد: در شرق تهران، گره تکتونیکی مهمی وجود دارد که محل تلاقی گسل های مشا و گسل شمال پایتخت کشور عزیزمان ایران هست. این ناحیه یکی از مهمترین نواحی فعال و لرزه خیز در اطراف شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران است که موجب شده است است رخداد زلزله ها در شرق شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران نسبت به غرب آن به مراتب زیاد باشد. مراکز جمعیتی لواسان، آبادی ایرا، جوارد، کلگدر و رسانان در محدوده این گره تکتونیکی واقع است که رومرکز زلزله ۴.۳ فیروزکوه حدود ۸۰ کیلومتری شرقی این ناحیه قرار گرفته است.

‌لرزه‌ بزرگ‌تری در راه است؟! , نگرانی مهم زلزله‌فیروزکوه برای‌ تهران

به گفته این زلزله شناس، لرزه خیزی یک ماه گذشته محدوده شرقی و غربی کلان شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران نشان می دهد که هم در زلزله ملارد( زلزله با بزرگی ۵.۲ مورخ ۲۹ آذر ۱۳۹۶) و هم در زلزله ۴.۳ فیروزکوه، شرق و غرب شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران دچار تنش لرزه ای بوده اند و اینکه تا چه حد از تنش موجود در این گستره فعال و لرزه خیز رها شده، امری است که صحبت در خصوص آن به علت عدم اندازه گیری های دقیق حرکات گسلی با تردید همراه هست. در هر حال وقوع زلزله های شرقی و غربی شهر تهران، معرف لرزه خیزی ناحیه و فعال بودن گسله های اطراف است.

وی تصریح کرد: دو سال پیش در سوم شهریور ۱۳۹۴ در همین ناحیه ( به فاصله تقریبی ۶ کیلومتری از روزمرکز زلزله ۴.۳ ) زلزله ای با بزرگی ۴.۶ نیز رخ داده است که دال بر فعال بودن گسله های منطقه است.

بیت اللهی با بیان این که پدیده تکتونیکی ممتاز در سوی شمالی و شرقی کلانشهر تهران، گسل طویل و لرزه زای مشاء هست، اظهار داشت: این گسل در حوالی محدود لواسان بزرگ با گسل شمال پایتخت کشور عزیزمان ایران و در ناحیه فیروزکوه به گسل فیروزکوه متصل می شود. گسل فیروزكوه، گسلی است با راستای شمال شرق – جنوب غرب و از مجاورت شهر فیروزکوه رد می شود. شیب این گسل به سوی جنوب شرق است و در بخش غربی آن سنگ های سازند لار، رسوبات پالئوژن و كنگلومرای نئوژن (از سوی جنوب و جنوب شرقی) بر روی رسوبات آبرفتی كواترنر دشت فیروزكوه(در شمال و شمال غربی) رانده شده است اند.

وی افزود: ساختار تکتونیکی گسل مشاء، مورفوتکتونیک شرق پایتخت کشور عزیزمان ایران را تحت تاثیر خود قرار داده و گسله های جانبی متعددی را بصورت مورب بر خود در بر گرفته است

به گفته بیت اللهی گسل مشاء دارای سازوكار فشاری با مؤلفه راستالغز راستگرد است.این گسل از گستره قزوین با درازای حدود ۲۱۰ كیلومتر تا شرق استان پایتخت کشور عزیزمان ایران امتداد دارد. گسلی است مهم و لرزه زا كه در جهت آن گستره بلند البرز از شمال بر روی گستره چین های كناری البرز در جنوب رانده شده است هست. حدس زده می شود که زمینلرزه ۲۷ مارس ۱۸۳۰ میلادی دماوند – شمیرانات با بزرگی تخمین زده Ms=۷.۱ و شدت IO = VIII+ مرتبط با گسله مشاء باشد.

آیا زلزله دیشب فیروزکوه با گسل های پایتخت کشور عزیزمان ایران مرتبط است؟

وی در پاسخ به این پرسش که آیا این زلزله دیشب فیروزکوه با گسل های پایتخت کشور عزیزمان ایران مرتبط است یا نه گفت: اگر منظور، گسل ها واقع در حریم شهری پایتخت کشور عزیزمان ایران باشد، پاسخ منفی هست. ولی اگر منظور گسل هایی باشند که تحت فعالیت آنها، شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران امکان ضرب دیدگی دارد، مسلما، بله، مرتبط هست. سوی غربی گسل فیروزکوه از حاشیه شرقی شهر تهران، حدود ۳۵ کیلومتر فاصله داد. گسل مشاء نیز در دو سوی شمال شرق و شمال غربی که با گسل شمال پایتخت کشور عزیزمان ایران مجانب می شود بین ۲۰ تا ۵۰ کیلومتر از حاشیه شهری تهران، فاصله دارد. بنابراین قطعا فعالیت این گسله ها، فعالیت لرزه ای گسل های مرتبط با شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران نیز تلقی می شود.

آیا این زلزله می تواند پیشلرزه ای از یک زلزله بزرگتر باشد؟

بیت اللهی خاطرنشان کرد: با توجه به گذشت چندین ساعت از زلزله ۴.۳ فیروزکوه و سکون نسبی لرزه ای حاکم بر شرق تهران، احتمال کمتری وجود دارد که این زلزله به عنوان پیشلرزه زلزله بزرگتر باشد، هر چند که واقعا جواب قطعی دادن به چنین پرسشی در حد مقدورات علمی ما نیست.

رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی زلزله ۴.۳ فیروزکوه همراه با زلزله ۵.۲ مورخه ۲۹ آذرماه در غرب پایتخت کشور عزیزمان ایران دارای این خبر مهم است که شرق و غرب پایتخت کشور عزیزمان ایران مجبور تنش های تکتونیکی و رها شدن مکرر انرژی لرزه ای است و مهمترین گواه لرزه خیزی پهنه پایتخت کشور عزیزمان ایران هست. مورد نیاز است که هشدارها را خیلی جدی بگیریم و بعد از چندی با فروکش کردن تب زلزله، عنوان کم کردن ریسک را فراموش نکنیم. معیار قضاوت ما در خصوص فراموشی و یا عدم فراموشی عنوان زلزله، مهم بودن و یا نبودن عنوان کم کردن خطرپذیری لرزه ای، میزان تخصیص بودجه مسوولان جهت کم کردن ریسک است.

واژه های کلیدی: ایران | تهران | زلزله | شرق تهران | اخبار اجتماعی