مروری بر زندگی و آثار مجید انتظامی، به مناسبت سالروز تولدش

عبارات مهم : ایران

در عالم هنر، پدران و پسران پرفروغ کم شماری هستند که نام و نشانشان به حرفه شان اعتبار می بخشد؛ در بین اسم های بزرگی که می شناسیم، «انتظامی» از درخشان ترین هاست؛ عزت ا… خان انتظامی که آبروی سینمای کشور عزیزمان ایران است و مجید انتظامی که قله ای دست نیافتنی است در دنیای موسیقی و هر دو مستقلا آن قدر مهم هستند که هیچ کدام بر دیگری سایه نیندازد. امروز هفتادمین سالگرد تولد مجید انتظامی و وقت خوبی است جهت قدردانی از یکی از آدم های مهم روزگارمان. آن چه در ادامه می خوانید، مروری است بر زندگی و فعالیت های مجید انتظامی.

زندگی
مجید انتظامی، اسفندماه ۱۳۲۶ در پایتخت کشور عزیزمان ایران به دنیا آمد. یادگیری موسیقی را خیلی سریع و از دوران ابتدایی شروع کرد. بعد از گرفتن دیپلم وارد ارکستر سمفونیک شد و زیر نظر «آنتوان کاتلوسِ» اتریشی «اُبوا» آموخت. او در یادگیری مبانی موسیقی هم از محضر استادانِ بنامی بهره برد؛ سلفژ و تئوری و هارمونی را پیش «ثمین باغچه بان» و «مصطفی کمال پورتراب» آموزش دید. بعدتر جهت ادامه تحصیل به آلمان سفر کرد، بعد از دانش آموختگی از کنسرواتوار برلین و تجربه همکاری با ارکستر سمفونیک برلین و ارکستر فیلارمونیک آلمان به کشور عزیزمان ایران برگشت و در ارکستر سمفونیک پایتخت کشور عزیزمان ایران استخدام شد.

مروری بر زندگی و آثار مجید انتظامی، به مناسبت سالروز تولدش

طی کردن این مسیر چندین و چندساله و تبدیل شدن به یک برند در دنیای آهنگ سازی، روی کاغذ راحت است ولی انتظامی به این راحتی انتظامی نشد. خودش راجع به سختی های ورودش به حرفه آهنگ سازی می گوید: «سال ۵۶ بود. من از خانواده ام جدا شده بودم و تنها زندگی می کردم. حقوق آن موقع وزارت فرهنگ و هنر بابت نوازندگی در ارکستر سمفونیک، کفاف مخارجم را نمی داد. کارهای مختلفی می کردم از مسافرکشی بگیرید و بروید جلو و اصلا این طور نبود که فکر کنید خیلی راحت تصمیم گرفتم آهنگ ساز بشوم و شدم.

خسته شده بودم، بریده بودم و نمی دانستم چه باید بکنم، موسیقی خوانده بودم ولی داشتم از کارهای متفرقه پول درمی آوردم» . درنهایت دو دیدار، زندگی انتظامی جوان را دگرگون می کند؛ یکی ملاقات با «احمدرضا احمدیِ» شاعر که آن موقع مدیر واحد موسیقی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بود و دیگری، «مسعود کیمیایی» . احمدی، پیانویی سفارش می دهد و در خانه اش شش ماه انتظامی را میزبانی می کند تا او بتواند به حرفه مورد علاقه اش بپردازد و استعداد و انگیزه اش هدر نرود. انتظامی در این مدت، جهت مجموعه کاست های «صدای شاعر» آهنگ سازی می کند و جهت یک پویانمایی، موسیقی می سازد که در کارتون «بچه های کوه های آلپ» هم از آن استفاده می شود؛ همان تیتراژ خاطره انگیزی که خیلی ها نمی دانستند شاهکار انتظامی است و جایگزین موزیک ژاپنی کارتون شده است هست. ملاقات با کیمیایی هم در منزل احمدرضا احمدی اتفاق می افتد.

در عالم هنر، پدران و پسران پرفروغ کم شماری هستند که نام و نشانشان به حرفه شان اعتبار می بخشد؛ در بین اسم های بزرگی که می شناسیم، «انتظامی» از درخشان ترین هاست؛

کیمیایی، انتظامی را سرگرم کاری می بیند، به او می گوید: «این موسیقی جان می دهد جهت فیلم. می آیی با من کار کنی؟» . مجید انتظامی از آن جایی که مدتی خارج از کشور بوده، کیمیایی را نمی شناسد ولی پیشنهادش را می پذیرد؛ به این ترتیب ورودش به حوزه موسیقی فیلم با «سفر سنگ» کیمیایی شروع می شود و تا سال ها و تا همین امروز با قدرت ادامه پیدا می کند.

فعالیت ها
انتظامی، حالا بعد از چهار دهه فعالیت در زمینه موسیقی فیلم و نوشتن موسیقی متن جهت حدود صد اثر سینمایی و تلویزیونی، از برجسته ترین موزیک سازان سینمای کشور عزیزمان ایران به شمار می آید. مهم نیست چند ساله اید، اگر بین سال های دهه پنجاه تا امروز مخاطب سینما بوده اید، قطعا با تعدادی از ساخته های مجید انتظامی خاطره دارید. در ادامه سه اثر از ماندگارترین ساخته های انتظامی را می شنویم:

از کرخه تا راین؛ نوآوری انتظامی در استفاده از صدای سوت، موسیقی فیلم «حاتمی کیا» را بسیار انسانی، صمیمانه و به یادماندنی کرد. «علیرضا خورشیدفر»، نوازنده فقید کنترباس، کسی بود که با نوای سوتش خیلی ها را به این اشتباه انداخت که آن چه می شنوند واقعا صدای سوت انسان است یا دستگاه. انتظامی در این باره گفته است: «نزدیک ترین صدا به انسان یا صدای حنجره است یا سوت. زمانی که فیلم از کرخه تا راین ساخته شد، آلمانی ها یک موسیقی صلح ساخته بودند که با سوت اجرا شده بود. من هم با استفاده از سوت، در آن فیلم می خواستم فریاد صلح سر بدهم» .

روز واقعه؛ از وقت ساخته شدنِ فیلم «شهرام اسدی»، ۲۳ سال می گذرد ولی نه کسی«روز واقعه» را فراموش کرده و نه موسیقی سنگین، باشکوه و تأثیرگذار آن را. پیشتر، فیلم «محمد رسول ا…» همه توجهات را به خود جلب کرده بود؛ روز واقعه به عنوان فیلمی با ساختاری مذهبی در حد و اندازه های ساخته «مصطفی عقاد»، باید به کلی از فضای آن دور می شد تا کار تقلیدی از آب درنیاید، از طرف دیگر مورد نیاز بود موسیقی، ضمن حفظ فضای مذهبی جهت هرکسی قابل درک باشد.

مروری بر زندگی و آثار مجید انتظامی، به مناسبت سالروز تولدش

انتظامی راجع به موسیقی این فیلم گفته است: «به این نتیجه رسیدم که تم ها باید عربی و کلاسیک باشد و در عین حال صدایی بین المللی بدهد. تمی که نه حتما عربی، بلکه حسی عربی داشته و جهت همه دنیا قابل فهم باشد. یعنی طوری هارمونی را در ساز ها قسمت کنیم که اگر یک آلمانی هم آن را شنید، بدون احساس بیگانگی آن را درک کند» .

دوئل؛ انتظامی جهت ساختن موسیقی فیلم «احمدرضا درویش»، مشکل استفاده از سازهای جنوبی در ارکستر را به جان خرید و پژوهش ها و مطالعات فراوانی انجام داد که با هربار شنیدن موسیقی «دوئل»، فضای فیلم برایمان مجسم می شود و مثل بار اول از آن لذت می بریم. او راجع به روند کارش در این فیلم گفته است: «دوئل به عنوان یک فیلم کلاسیک و عاشقانه، با توجه به جغرافیای داستان و واقعه جنگ، نیازمند موسیقی ویژه ای بود. پایه موسیقی فیلم را نی انبان تشکیل می دهد که در تلفیق با کمانچه، ریتم های مناطق جنوبی کشور عزیزمان ایران القا می شود. نی در این موسیقی تنها سازی است که می تواند بغض فروخورده سرزمینی را فریاد کند که زمانی دارای نخلستان های وسیع و پربار بوده و اکنون به برهوتی سوخته بدل شده است» .

روزنامه خراسان

واژه های کلیدی: ایران | زندگی | ارکستر | موسیقی | انتظامی | مجید انتظامی | مسعود کیمیایی | اخبار فرهنگی و هنری