وقت بورسی در نوسان ارزی

عبارات مهم : ایران

روز گذشته در حالی دلار به کانال ۴۹۰۰ تومانی وارد شد که شاخص بورس رشد ملایم ۱۷۹ واحدی را تجربه کرد. به نظر می رسد فعالان بورسی هنوز به ثابت ماندن قیمت های کنونی ارز اطمینان ندارند و تغییرات دلار را در قیمت سهام لحاظ نکرده اند. این در شرایطی است که حدود نیمی از شرکت های بورس محصولات خود را براساس قیمت دلار می فروشند.

بنابراین شرکت های سهامی وابسته به کالاها از فلزی-معدنی ها گرفته تا پتروشیمی ها، پالایشی ها و سیمانی ها می توانند از رشد قیمت دلار منتفع شوند. در این میان، میزان اثرگذاری اهرم دلار جهت این شرکت ها تفاوت دارد و هرچه سهم صادرات بالاتر، امکان رشد سودآوری زیاد هست. تحلیل ها نشان می دهد در حال حاضر چهار توصیه باعث جذابیت بازار سهام شده است هست. نخست اثر فزاینده رشد دلار بر سود شرکت های صادرات محور هست. در سناریوی کم شدن قیمت دلار نیز، قیمت فعلی سهام و بازار جهانی کالاها می توانند این اثر کاهشی را خنثی کند. جذابیت سوم مربوط به مالیات اندک بورس بازان هست. همچنین از نگاه اقتصادی، ورود نقدینگی به بازار سهام به جای دلار اثرات تورمی محدودتری دارد. روی دیگر سکه، شرکت های با مصرف دلاری و فروش ریالی هستند. اگر با افزایش قیمت دلار، قیمت فروش آنها به بهانه کنترل تورم سرکوب شود، اوضاع سودآوری این بنگاه ها دچار مسئله جدی می شوند.

وقت بورسی در نوسان ارزی

فرصت بورسی در نوسان ارزی

در حالی دلار به روند صعودی چشم گیر که از ابتدای دی ماه شروع کرده هست، ادامه می دهد که در حال حاضر نیمی از صنایع بورسی، وابستگی شدیدی به قیمت دلار داشته و از نوسانات قیمت این ارز بیشترین تاثیر را می پذیرند. صنایع کالامحور بورس پایتخت کشور عزیزمان ایران در این زمره قرار می گیرند و مشمول بر پتروشیمی ها، پالایشی ها، فلزی – معدنی ها و دیگر صنایع کالایی می شوند. در این میان هر چند بسیاری بر این اعتقادند که سرمایه گذاری در بازار فیزیکی ارز می تواند سود مناسبی را از آن سرمایه گذاران کند ولی باید توجه داشت این مولفه، اثری اهرمی بر سودآوری شرکت های سهامی دلارمحور داشته و می تواند ارزشی افزوده از آن سهامداران خود کند.

تاثیرات ارز بر بازار سهام

روز گذشته در حالی دلار به کانال ۴۹۰۰ تومانی وارد شد که شاخص بورس رشد ملایم ۱۷۹ واحدی را تجربه کرد. به نظر می رسد فعالان بورسی هنوز به ثابت ماندن قیمت های کنونی

رشد پرشتاب این روزهای قیمت دلار، توجه فعالان بازار سهام را نیز به تحولات چهارراه استانبول معطوف ساخته هست. دلار که از نیمه مهرماه با نزدیک شدن به مهلت اعلام تصمیم ترامپ درخصوص برجام، پرشتاب وارد سطوح ۴ هزار تومانی شده است بود، از دی ماه شکل متفاوتی به خود گرفت و با رشدهای پی در پی خود، روز گذشته سطوح ۴۹۱۰ تومانی را نیز تجربه کرد.

باید توجه داشت قیمت ارز همواره از متغیرهای تاثیرگذار بر شاخص قیمت سهام در بورس های معتبر دنیا هست. در واقع قیمت ارز، قیمت نسبی پول خارجی به پول داخلی است که به عنوان یکی از عوامل کلان اقتصادی، همواره مورد توجه جامعه اقتصادی و مالی بوده هست. این قیمت بیانگر شرایط اقتصادی کشور بوده و عاملی جهت مقایسه اقتصاد ملی با اقتصاد سایر ملل هست. در این میان با توجه به صادراتی و وارداتی بودن شرکت های فعال در بازار سهام و میزان وابستگی آنها به قیمت ارز، نوسانات قیمت ارز می تواند تاثیرات متفاوتی بر منابع پذیرفته شده است در بورس و شرکت ها بگذارد. به عبارتی دیگر در صورتی که یک بنگاه اقتصادی جهت تامین مواد اولیه، خرید تجهیزات و تکنولوژی تولید از تقاضاکنندگان ارز باشد، تغییرات قیمت ارز می تواند برنامه های تولیدی این شرکت ها را دستخوش تغییراتی کرده و بهای تمام شده است محصولات تولیدی این دسته از بنگاه ها را زیاد کردن یا کم کردن دهد. موضوعی که طبیعتا ارزش سهام این شرکت ها را نیز دچار نوساناتی می کند.

در برابر زیاد کردن قیمت ارز جهت شرکت های صادرات محور، اثری مثبت در پی دارد. بر این اساس در صورت رشد قیمت ارز به خاص دلار، محصولات تولیدی این کشورها با قیمت بالاتری به فروش رفته و سودآوری بیشتری نصیب شرکت های صادرکننده می شود. در شرایط کنونی، این عنوان درخصوص نیمی از شرکت های بورسی صدق می کند. البته میزان تاثیر پذیری شرکت ها از زیاد کردن قیمت دلار، بسته به نوع فعالیت و وابستگی آنها به ارز متفاوت هست. در یک نگاه کلی ولی می توان شرکت های موجود در بازار سهام را به دو دسته فروشندگان دلاری و فروشندگان غیردلاری تقسیم کرد که با توجه به سناریوهای آتی قیمت دلار می توان شرایط خاصی را تجربه کنند.

وقت بورسی در نوسان ارزی

پیش از این سیاست های دولت مانع رشد قیمت دلار بود و به نظر می رسد حال این تقاضای انباشت شده است راهی بازار شد تا بازارهای مالی را با شوک ناگهانی مواجه سازد. در شرایط کنونی می توان دو سناریو جهت آینده قیمت دلار متصور بود. این دو نگاه مشمول بر حفظ یا استمرار رشد قیمت دلار یا اصلاح قیمت ها به سطوح قبل از جهش اخیر می شود.

در این میان حتی با وجود رخداد سناریوی دوم یعنی اصلاح قیمت دلار، طبیعتا سطح قیمت ها به ابتدای سال بازنخواهد گشت. در این شرایط، می توان به تشریح اوضاع شرکت های فعال در بازار سهام پرداخت و به این عنوان اشاره کرد که سهام دلاری در برابر خرید فیزیکی دلار حتی می توانند از جذابیت بیشتری برخوردار باشند. در مجموع می توان گفت دلار نقشی اهرمی در بازار سهام دارد. هر چند به اعتقاد بعضی از سرمایه گذاران، رشد عامل مهم (دلار) می توان سود بیشتری از آن سرمایه گذار کند ولی باید توجه داشت این عامل در شرکت های دلارمحور، ارزش افزوده ایجاد کرده و با تاثیری اهرمی، سودی چند برابر از آن سهامدار شرکت مذکور خواهد کرد.

روز گذشته در حالی دلار به کانال ۴۹۰۰ تومانی وارد شد که شاخص بورس رشد ملایم ۱۷۹ واحدی را تجربه کرد. به نظر می رسد فعالان بورسی هنوز به ثابت ماندن قیمت های کنونی

عیار جذابیت سهام دلاری بورس تهران

همان طور که اشاره شد در حال حاضر نیمی از بازار سهام بیشترین تاثیر مثبت را از نوسانات قیمت ارز می پذیرند. فروشندگان دلاری بورس پایتخت کشور عزیزمان ایران در حال حاضر نمادهای فعال در گروه های کامودیتی بازار سهام مشمول بر پتروشیمی ها، فلزی ها، معدنی ها، پالایشی ها، سیمانی ها و دیگر صنایع کالایی سهامی می شوند که هر کدام به نوبه خود با نوسانات قیمت ارز درگیر هستند. در این میان هلدینگ ها و شرکت های سرمایه گذار در شرکت های مذکور نیز می توانند از رشد یا افت قیمت دلار اثر بپذیرند.

وقت بورسی در نوسان ارزی

همان طور که اشاره شد فروشندگان دلاری بورس تهران، بیشترین اثرپذیری را از نوسانات قیمت ارز دارند. در این میان باید توجه داشت هر چه صادرات بدون ریسک و مطمئن شرکت ها زیاد بوده و در کنار آن بازار این شرکت ها نیز کمتر متاثر از سیاست های تحریمی باشد، اهرم دلاری نیز از تاثیر فوری و شدیدتری برخوردار خواهد بود. در برابر ولی هر چه فروش داخلی شرکت ها زیاد می شود، نقش اهرم دلار، ضعیف تر می شود.

در ادامه به تفصیل این عنوان مورد بررسی قرار می گیرد.فرض اول؛ استمرار رشد قیمت دلار: در حال حاضر بخش عمده ای از کامودیتی ها به خاص شرکت های پتروشیمی از فروش قابل توجهی در بازارهای صادراتی برخوردارند. با فرض رشد قیمت دلار، این شرکت ها نیز رشدی چندبرابر رشد قیمت دلار را تجربه خواهند کرد. در میان شرکت های دلاری، پتروشیمی ها با توجه به صادرات مستقیم محصولات خود از بیشترین اقبال برخوردارند. بعد از آن نیز فلزی – معدنی ها و با درجه ای کمتر سیمانی ها، قرار می گیرند.

شرکت های فلزی را می توان در گروه های متفاوت از نظر اثرپذیری از قیمت دلار دسته بندی کرد. گرچه سودآوری تقریبا تمامی شرکت های فلزی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم از رشد قیمت ارز آزاد اثر مثبت می پذیرد؛ ولی شدت این اثر می تواند متفاوت باشد. در این خصوص مکانیزم قیمت گذاری بورس کالا به عنوان مرجع قیمت گذاری این محصولات به تبعیت قیمت های پایه از قیمت جهانی فلزات و همچنین قیمت دلار اشاره دارد.

اثر رشد قیمتی مس و همچنین قیمت دلار را می توان در رشد قیمتی کاتد در بورس کالا طی ماه های اخیر نیز مشاهده کرد. البته شدت اثر این عنوان می تواند در مقایسه با فروش مستقیم صادراتی با تاخیر زمانی در بورس منعکس می شود. بر این اساس سودآوری تولیدکنندگان فلزات پایه را می توان تا حدود زیادی متاثر از رشد قیمت دلار آزاد عنوان کرد.در گروه فولادی نیز طبیعتا فروش صادراتی به طور کامل از قیمت ارز آزاد اثر می پذیرد. در این خصوص رشد قیمت فروش در صادرکنندگان محصولات فولادی به خصوص شمش را در دی نیز شاهد بودیم. جهت فروش داخلی که جهت بعضی از شرکت های بزرگ نیز نقش اساسی را ایفا می کند، شدت اثرپذیری از قیمت دلار کمتر از فروش مستقیم در بازار صادراتی هست. در این خصوص معمولا بسته های حمایتی از صنایع پایین دستی مانع از قیمت گذاری آزاد در بازار داخل می شود با این حال ثابت ماندن قیمت دلار در سطوح بالای خود با جنبش قیمت های وارداتی می تواند به تدریج اثر خود را در رشد قیمت مقاطع فولادی در بازار داخل به دنبال داشته باشد.

بخش نسبتا مهمی از فروش شرکت های فولادی را فروش در بازارهای داخلی تشکیل می دهد. در بازارهای داخلی، رشد قیمت دلار می تواند کشش تقاضا را نیز تحت تاثیر قرار دهد آیا که قیمت دلار جهت خریداران داخلی نیز زیاد کردن یافته و حال ممکن است ضعف تقاضا شرکت فروشنده را نیز متاثر کند.این شرایط ولی جهت شرکت هایی که از فروش بیشتری در بازارهای صادراتی برخوردارند، حاکم نیست. به عبارتی دیگر در وقت رشد قیمت دلار و با توجه به فروش صادراتی بالای این شرکت ها، خریدار خارجی که توجهی به نوسان قیمت داخلی دلار در کشور عزیزمان ایران ندارد، متقاضی خرید کالا بوده و در اینجا فروشنده (پتروشیمی ها)، بدون نگرانی از سمت تقاضا به فروش محصولات خود پرداخته و ریال بیشتری به علت رشد قیمت دلار داخلی به دست می آورد که باعث زیاد کردن سود اسمی این شرکت ها می شود.

این عامل حمایتی ولی تنها مختص قیمت ارز در بازار آزاد نیست. در حال حاضر قیمت تسعیر ارز در یکی از صنایع بزرگ بورس پایتخت کشور عزیزمان ایران قیمت مبادله ای هست. همان طور که پیش از این نیز در گزارش های «دنیای اقتصاد» بررسی شد، رشد قیمت ارز مبادله ای در میان پالایشی ها به طور همزمان بر خرید و فروش این شرکت ها تاثیرگذار است که در نهایت، زیاد کردن سودآوری آنها را به دنبال دارد. رصد نوسانات قیمت دلار مبادله ای از ابتدای سال تاکنون نیز نشان دهنده رشد بیش از ۱۴ درصدی این ارز هست. با فرض رشد قیمت دلار در بازار آزاد، زیاد کردن قیمت دلار مبادله ای نیز دور از ذهن نیست. فاصله میان قیمت ارز مبادله ای و قیمت ارز در بازار آزاد، حاشیه سود قابل توجهی از آن پتروشیمی های بورس پایتخت کشور عزیزمان ایران به خاص مصرف کنندگان خوراک گازی می کند. سیمانی ها نیز از آنجا که بیشترین بازار نشانه آنها را بازارهای داخل کشور تشکیل می دهند، هر چند از رشد دلار منتفع می شود ولی رشد قیمت این ارز جهت آنها، اهرم ضعیف تری نسبت به سایر کالایی ها است.

فرض دوم؛ اصلاح قیمت دلار یا تثبیت در سطوح فعلی: با فرض قرار گرفتن قیمت دلار در مسیر نزولی و اصلاحی، قطعا خریداران این ارز در بازار فیزیکی متضرر خواهند شد. درخصوص خریداران سهام شرکت های بورسی ولی شرایط متفاوت هست. در صورتی که اصلاح قیمت ارز، اصلاحی معقول باشد و ریزش شدیدی را تجربه نکند، شرکت های کامودیتی محور یا همان کالایی ها همچنان با چشم انداز قیمت قیمت کالاها در بازارهای جهانی می توانند به مسیر زیاد کردن سودآوری خود ادامه دهند. موضوعی که احتمال کم کردن قیمت سهام این شرکت ها به زیر سطوح فعلی را احتمالی کمرنگ معرفی می کند. بنابر این سرمایه گذار با حضور در جمع سهامداران این شرکت ها به جای حضور فیزیکی در بازار ارز، نوعی پوشش ریسک انجام داده هست. پیش تر نیز «دنیای اقتصاد» در گزارشی تحت عنوان «حباب سنج دلاری بورس تهران» این عنوان را به تفصیل مورد بررسی قرار داده است.

غیردلاری های بورس در دو سناریو

همان طور که اشاره شد در حال حاضر حدود نیمی از شرکت های سهامی را فروشندگان غیردلاری تشکیل می دهند. در میان این فروشندگان غیردلاری، بعضی از شرکت ها مصرف دلاری نیز نداشته و به کل از نوسانات قیمت ارز مصونند. این گروه در بورس پایتخت کشور عزیزمان ایران مشمول بر شرکت های مخابراتی، رایانه ای ها و بعضی دیگر از صنایع خدماتی بورس پایتخت کشور عزیزمان ایران می شود. در اینجا ولی عنوان مهم بحث، شرکت هایی هستند که بعضی مواد اولیه خود را از بازارهای خارجی تهیه کرده ولی در برابر فروش صادراتی چندانی ندارند. این گروه عمدتا مشمول بر صنایع غذایی، دارویی ها و خودرویی های بورس پایتخت کشور عزیزمان ایران می شوند که بخشی از ارز را به صورت مبادله ای و بخشی دیگر را آزاد می گیرند. حال با فرض استمرار رشد قیمت دلار، طبیعتا هزینه این شرکت های سهامی نیز در مدار صعودی قرار می گیرد. در فضای آزاد مشکلی این شرکت ها را ترساندن نمی کند؛ آیا که در بلندمدت با توجه به زیاد کردن هزینه ها، آنها قیمت فروش محصولات خود را زیاد کردن داده و سودآوری خود را حفظ می کنند. امری که حتی می تواند به زیاد کردن جذابیت این صنایع و در نتیجه زیاد کردن حضور در بازارهای صادراتی در بلندمدت بینجامد.

مشکل ولی آنجا پدیدار می شود که دولت کنترل تورم را در راس امور خود قرار داده و جهت رسیدن به این نشانه به سرکوب قیمت شرکت های مذکور بپردازد. این سرکوب قیمت می تواند به دو روش قیمت گذاری دولتی یا زیاد کردن واردات صورت پذیرد. در هر دو صورت ولی ضرر قابل توجهی را به شرکت ها، کارکنان و سهامداران این گروه ها تحمیل خواهد کرد. تا جایی که حتی امکان ورشکستگی این شرکت ها نیز وجود دارد. به عبارت دقیق تر، هزینه این گروه ها با رشد قیمت دلار زیاد کردن می یابد ولی به علت سرکوب قیمت ها، فروش توانایی جبران هزینه ها را نخواهد داشت.

دنیای اقتصاد

واژه های کلیدی: ایران | بازار | اخبار اقتصادی و بازرگانی