از ٢٠ روز قبل از داربی، توییت هایشان منتشر می شد. گفته بودند که باز هم می آیند؛ یعنی قرارشان این است که آن قدر جلوی استادیوم صف بکشند تا بالاخره درها باز شود.
روایتی از زنان بازداشتی روبه روی استادیوم
عبارات مهم : قانون
از ٢٠ روز قبل از داربی، توییت هایشان منتشر می شد. گفته بودند که باز هم می آیند؛ یعنی قرارشان این است که آن قدر جلوی استادیوم صف بکشند تا بالاخره درها باز شود. روز پنجشنبه، از ساعت ١٢ مثل بازی های قبلی شال وکلاه کرده، با پرچم های آبی و قرمز روی صورتشان جلوی استادیوم بودند. بین آنها که حدود ٤٠ نفر بودند، تعدادی از فعالان حوزه زنان و روزنامه نگاران هم بودند؛ روزنامه نگارهایی که می درخواست کردند از تلاش زنان بنویسند و فعالانی که سال هاست جهت بازشدن درهای استادیوم تلاش می کنند، ولی کمی پیش از شروع بازی خبر دستگیری دختران جلوی استادیوم منتشر شد.
روایتی از زنان بازداشتی روبه‌روی استادیوم
در این گزارش (روایت دختران بازداشتی در پلیس امنیت اخلاقی وزرا) طیبه سیاوشی به عنوان نماینده پیگیر بازداشت ها و بهمن کشاورز به عنوان حقوق دان است که می گوید نه تنها این دختران هیچ جرمی مرتکب نشده اند، بلکه مطابق قانون می شود با کسانی که آنها را دستگیر کرده اند برخورد قضائی کرد. روایت اول جهت الهام است-بنا بر خواسته دختران نام آنها را مستعار گزینش کرده ایم- الهام از لحظه بازداشت تا لحظه آزادی اش را این گونه روایت می کند: «من ساعت ١٢ آنجا بودم و چهار، پنج نفر هم زیاد نبودیم.
در غربی آن قدر شلوغ و پر از مأمور بود که نگذاشتند آنجا بایستیم. ما نرفته بودیم که داخل شویم، رفته بودیم تا صدای اعتراضمان را برسانیم و اگر بشود با مسئولان فیفا که آمده اند گفت وگو کنیم و اینکه شاید چون در بازی بسکتبال درها را باز کردند، الان هم این کار را بکنند.
از ٢٠ روز قبل از داربی، توییت هایشان منتشر می شد. گفته بودند که باز هم می آیند؛ یعنی قرارشان این است که آن قدر جلوی استادیوم صف بکشند تا بالاخره درها باز شود.
حدود ساعت دو بعدازظهر زن های گشت ارشاد از ما درخواست کردند برویم و ما هم در حال حرکت به سمت بیرون بودیم که یک ون با چندینه مأمور آمدند و از ما درخواست کردند که سوار شویم و ما قبول نکردیم که یکی از فرزند ها موتور گرفت و رفت و ما هم به سرعت سوار تاکسی شدیم که برویم، ولی جلوی تاکسی را گرفتند و با برخورد نامناسبي سوار و ن مان کردند و جالب اینجاست که مأموران برخورد کننده با ما مرد بودند. هنگامی که سوار شدیم به ما گفتند شاید بالاتر پیاده تان کنیم و در آخر به بازداشتگاه وزرا فرستاده شدیم.
آنجا ما را به صف کردند و از کسی که گویا مدیرشان بود به شدت توهین شنیدیم. به ماهایی که متأهل بودیم گفتند شوهران بی غیرتی داریم و به دختران مجرد هم گفتند اگر شوهر داشتید وضعتان این نبود. کوچک ترین فرد بازداشتی ١٣ساله و بزرگ ترینشان ٤٠ ساله بود». درست در زمانی که خبر دستگیری دختران رسانه ای شد، سخنگوی وزارت کشور اعلام کرد که زنان در محل مناسبی نگهداری می شوند. منظور وزیر کشور از مکان مناسب نگهداری پلیس امنیت اخلاقی در خیابان وزرا بود. طیبه سیاوشی و پروانه سلحشوری، دو نماینده فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی، تا پاسی از شب پیگیر اوضاع زنان بازداشتی بودند.
طیبه سیاوشی به «شرق» می گوید: پیش از مسابقه زنانی که هر لحظه پای مسئله ورزشگاه هستند با من تماس گرفتند و اطلاع دادند که می خواهند به استادیوم بروند و پرسیدند نظری ندارید؟ گفتم نه. تا الان هم پیگیری های من (قضاوت اینکه کار اشتباهی می کنم یا نمی کنم بماند جهت بعد) به نتیجه نرسیده، ولی من جهت بازی های ملی در حال مشورت هستم و تلاش هایم با وزارت ورزش و وزارت کشور انشاءالله به نتیجه خواهد رسید، ولی جهت داربی هر کاری که خودتان می دانید انجام بدهید».
روایتی از زنان بازداشتی روبه‌روی استادیوم
وی افزود: «بعد از دو، سه ساعت یکی از زن ها تماس گرفت که مأمورها پشت در ورزشگاه آمده و تعدادی را دستگیر کرده اند، ولی من سوار موتور شدم و فرار کردم. در هر صورت به من اطلاع داده شد که دخترها را به پلیس امنیت اخلاقی وزرا برده اند. من با رابطمان در ناجا تماس گرفتم و پیگیری کردم و آنها گفتند دستگیرشدگان اصرار بر ماندن داشتند و تعدادشان هم زیاد بود، آن تعداد از زنانی را که بر ماندن اصرار کرده بودند، دستگیر کردیم. پرسیدم: حالا می خواهید با آنها چه کار کنید؟ آیا قصد بر نگه داشتن آنهاست؟ و آیا آنها را تحویل قوه قضائیه می دهید؟ گفتند پیگیری می کنیم.
گفتم درهرحال آنها جرمی مرتکب نشده اند و شما باید آنها را آزاد کنید و پاسخ آمد من که نمی توانم بگویم آزادشان کنند، ولی پیگیری می کنم». سیاوشی تأکید کرد: «بعد از مدتی با من تماس گرفته شد و گفتند دختران را در وزرا تا آخر بازی نگه می دارند و بعد آزادشان می کنند. من گفتم اگر دلواپس برگشت مجدد آنها به ورزشگاه هستید، اگر بین دو نیمه هم آزادشان کنید دیگر به ورزشگاه برنمی گردند. حداقل اجازه بدهید سریعتر به منزل برگردند. آنها هم قول کمک دادند. من فکر کردم مسئله حل شده است هست؛ ولی دوباره زن ها با من تماس گرفتند و گفتند از دختران بازداشتی تصویر گرفته شده، بازجویی شده است اند و تعهد داده اند.
از ٢٠ روز قبل از داربی، توییت هایشان منتشر می شد. گفته بودند که باز هم می آیند؛ یعنی قرارشان این است که آن قدر جلوی استادیوم صف بکشند تا بالاخره درها باز شود.
من با معاونت ناجا تماس گرفتم و قول پیگیری دادند. ظاهرا از قول سردار رحیمی به من گفتند تعهدی که از دختران گرفته شده، مربوط به این بار نیست و به قوه قضائیه ارجاع داده نمی شوند و تصویر گرفته شده است ربطی به حالا ندارد و درهرحال پرونده ای جهت اینها تشکیل نخواهد شد و آزاد می شوند». سیاوشی در ادامه افزود: «حدود ساعت هفت از ناجا به من زنگ زدند و گفتند دختران آزاد شده است اند و من جهت اطلاع رسانی و اینکه از شدت تماس ها به من کم شود، توییت کردم. بعد از آزادی گویا یکی از مردانی که جلوی وزرا حضور داشت، همراه یکی از دختران آزادشده مجدد دستگیر شدند که به من اطلاع دادند و من در حال تماس و پیگیری بودم که به من خبر داده شد حدود ساعت ١١ آن دو نفر نیز آزاد شده است اند».
سیاوشی که مدتی پیش با دیگر اعضای فراکسیون زنان مجلس به دیدار مراجع قم رفته و راجع به حضور زنان در ورزشگاه ها نیز با مراجع صحبت کرده بود، در پاسخ به این سؤال که آیا درهای استادیوم روی زنان باز می شود، می گوید: «بحث این است که اگر پرسشها به مسئولان و دغدغه مندان مذهبی درست انتقال یافته شود، مسئله حل شدنی هست؛ در واقع اگر شیطنت هایی این وسط صورت نگیرد، این کار حل می شود. من بعد از بازی بسکتبال در ورزشگاه ماندم و فضا را دیدم؛ اول مردها بیرون رفتند و بعد دیدم اصلا درهای خروج جداست و حراست هم پیگیر بود و حتی دیدم از درهای خروج فیلم برداری می شود.
روایتی از زنان بازداشتی روبه‌روی استادیوم
به خاطر اینکه دفعه پیش که این ممنوعیت بی علت را جهت والیبال و بسکتبال گذاشتند، علت را شیطنت بعضی از افراد عنوان کرده بودند؛ ولی بحث این است که راجع به ورزشگاه ها به علت فضایي که در این چهار دهه با حضورنداشتن زنان در آنجا ایجاد شده، حل مسئله وقت بر است و باید وقت حل را به این معضل داد. البته من فکر می کنم در سطح بازی ملی این مسئله تقلیل پیدا می کند؛ ولی علت فقط این نیست، چون از بتدا این فضا نبوده؛ ولی حالا که استدلال این هست، باید از بازی های ملی شروع کنیم تا فضا را آرام آرام به نفع دختران پیش ببریم». از بهمن کشاورز، حقوق دان و وکیل دادگستری، دراین باره سؤال کردیم که آیا حضور زنان در ورزشگاه جرم است؟ او به «شرق» این طور گفت: ١- این مسئله که زن ها نباید به تماشای فوتبال بروند، مصداق شدت گرفتاری ما شده است است.
با این توضیح که رفتن زنان به استادیوم جرم نیست، چند توصیه را در قانون اساسی و قانون مجازات اسلامی از حقوق زنان برایتان توضیح می دهم: ٢- در مقدمه قانون اساسی با عنوان زن در قانون اساسی، آمده است: زن در چنین برداشتی… از حالت (شی ء بودن) و یا (ابزارکاربودن) در خدمت اشاعه مصرف زدگی و استثمار خارج شده است و ضمن بازیافتن وظیفه خطیر و پرارج مادری در پرورش انسان های مکتبی، پیشاهنگ و خود هم رزم مردان در میدان های فعال حیات است و در نتیجه پذیرای مسئولیتی خطیرتر و در نظر اسلامی برخوردار از ارزش و کرامتی والاتر خواهد بود.
٣- در بند ٩ اصل سوم قانون اساسی که وظایف دولت جمهوری اسلامی کشور عزیزمان ایران را می شمارد، می فرماید: «رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عاقلانه جهت همه در زمینه های مادی و معنوی» و در بند ١٤ همین اصل آمده است: تأمین حقوق همه جانبه افراد از زن و مرد و ایجاد امنیت قضائی عادلانه جهت همه و تساوی عموم در برابر قانون. در اصل نوزدهم قانون حقوق مساوی همه مردم کشور عزیزمان ایران تأکید و در اصل بیستم تصریح شده است است که همه افراد ملت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برخوردارند. ٤- اصل ٢١ قانون اساسی که به طور خاص راجع به حقوق زنان هست، می فرماید: «دولت موظف است حقوق زن را در تمام جهات با رعایت موازین اسلامی تضمین کند.
٥- اصل ٣٧ قانون اساسی می فرماید: اصل برائت است و هیچ کس از نظر قانون مجرم آشنا نمی شود؛ مگر اینکه جرم او در دادگاه صالح ثابت شود». مفاد این اصل عینا در ماده ٤ قانون آیین دادرسی کیفری تکرار شده است هست. ٦- به موجب ماده ٢ قانون مجازات اسلامی «هر رفتاری اعم از فعل یا ترک فعل که در قانون جهت آن مجازات تعیین شده است هست، جرم محسوب می شود».
تا آنجا که ما می دانیم تا این وقت قانونی جهت منع ورود زن ها به استادیوم های ورزشی تصویب نشده است و بنابراین این حضور صرف نظر از اینکه مسابقه یا مسابقه های مد نظر در چه رشته یا رشته هایی باشد، امری مباح و مجاز محسوب می شود و مشمول ضوابطی است که برشمردیم و می توان آن را از حقوق اساسی آنها به حساب آورد.
٧- ماده ٥٠ قانون مجازات اسلامی می گوید: «هریک از مأموران و مقامات دولتی که علی رغم قانون، آزادی شخصی افراد ملت را سلب کند، یا آنان را از حقوق مقرر در قانون اساسی محروم کند، علاوه بر انفصال از خدمت و محرومیت سه تا پنج سال در مشاغل دولتی به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد». مفاد این ماده را قانون گذار به عنوان گارانتی اجرای رعایت قواعد مندرج در قانون آیین دادرسی کیفری در ماده ٧ قانون اخیر تصویب کرده و ضمنا اشاره کرده است در همه مراحل دادرسی کیفری رعایت حقوق شهروندی در قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی مصوب ١٥، ٢ سال ٨٣ از سوی تمام مقامات قضائی، ضابطان دادگستری و سایر اشخاصی که در فرایند دادرسی مداخله دارند، الزامی هست.
٨- ماده ٥٨٣ قانون مجازات اسلامی می گوید: «هرکس از مقامات یا مأموران دولتی یا نیروهای مسلح یا غیر آنها بدون حکم از مقامات صلاحیت دار، در غیر مواردی که در قانون جلب یا توبیخ اشخاص را تجویز کرده، شخصی را توبیخ یا حبس کند یا عنفا در محلی مخفی کند، به یک تا سه سال حبس یا جزای نقدی از شش تا ١٨ میلیون ریال محکوم خواهد شد». توجه شود توقیف می تواند حتی نگه داشتن جبری فردی به مدت کوتاه در یک نقطه بدون رضایت او و بدون مجوز قانونی باشد. ٩- ممکن است ادعا شود اقداماتی که انجام شده، به امر یکی از مقامات رسمی بوده است.
در این حالت ماده ١٥٩ قانون مجازات اسلامی کسب وظیفه کرده و می گوید: «هرگاه به امر غیرقانونی یکی از مقامات رسمی جرمی واقع شود، آمر و مأمور به مجازات مقرر در قانون محکوم می شوند؛ ولی مأموری که امر آمر را به علت اشتباه قابل قبول و به تصور اینکه قانونی هست، اجرا کرده باشد، مجازات نمی شود». ١٠- زن های ما به خاص در ٤٠ سال اخیر با حضور مؤثر و گاه درخشان در فعالیت های اجتماعی و اقتصادی و سیاسی ثابت کرده اند که اگر از مردان جلوتر نباشند، عقب تر نیستند. از طرفی بدون اینکه قصد توهین به هیچ کشور یا شبه کشور دیگر یا زن های آن را داشته باشیم، می گوییم که زن های ما از نظر تعالی فکری و تکامل علمی در شرایطی قرار دارند که قابل مقایسه با همسایگان دور و نزدیک نیستند. در این حالت اینکه بعضی از حقوق نه چندان مهم از آنها دریغ شود، صرفا باعث تضعیف موقعیت کشورمان در انظار جهانی خواهد بود.
بعد از تصویب قانون حجاب، کم کم زنان وارد استادیوم ها نشدند و بعد از آن هم دیگر آنها را به آن محیط ورزشی راه ندادند؛ ولی این ممنوعیت هیچ گاه به صورت رسمی اعلام نشد. از آنجا که در فضاهای تک جنسیتی معمولا ادبیاتی به کار گرفته می شود که مناسب بیان عمومی نیست، کم کم در استادیوم ها هم با شرایط فرهنگی نامناسبی روبه رو شدیم. بعضی که شاهد اوضاع بحران آمیز استادیوم ها بودند، مطلوب شدن فضای استادیوم را وابسته به حضور زنان دانستند. به عقیده این افراد با آزادشدن ورود زنان، فضای فرهنگی استادیوم هم بهتر خواهد شد. از سوی دیگر ورود زنان به استادیوم هم وارد مطالبات خود زن ها شد.
شرق
واژه های کلیدی: قانون | اسلامی | مجازات | دختران | قانونی | ورزشگاه | استادیوم | قانون اساسی | مجلس شورای اسلامی
